Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου

Το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου ιδρύθηκε από την Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής το 1986. Από τότε λειτουργεί και διευθύνεται από μέλη της. Το κτίριο του Μουσείου είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αιώνα, το οποίο αναπαλαιώθηκε από τον Δήμο και παραχωρήθηκε στην Εταιρεία Μελετών. Το βιομηχανικό κτίριο, στο οποίο στεγάζεται το Ορυκτολογικό Μουσείο, είναι ένα από τα σωζόμενα τμήματα του μεγάλου μεταλλοπλυσίου της ελληνικής εταιρείας που είχε ανεγερθεί το 1873. Στις προθήκες του Μουσείου εκτίθενται περί τα 600 κομμάτια ορυκτών και πετρωμάτων του λαυρεωτικού υπεδάφους, ενώ η συνολική συλλογή της εταιρείας ανέρχεται σε 1.400 κομμάτια. Το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου είναι ένας προνομιακός χώρος: ιστορικής παιδείας, λόγω του ρόλου που έπαιξε ο Λαυρεωτικός άργυρος στην κλασική Αθήνα, αλλά και εξαιτίας της συμβολής του νεότερου μεταλλευτικού Λαυρίου στην οικονομία της Ελλάδας, και φυσικής παιδείας, λόγω της σπανιότητας, του αριθμού, της μορφής, του χρώματος, της κρυστάλλωσης των ορυκτών, και αισθητικής αγωγής εξαιτίας της λάμψης και της ομορφιάς των ορυκτών που διαθέτει. Το Ορυκτολογικό Μουσείο αποτελεί ένα ορυκτολογικό ουράνιο τόξο με γλυπτικές συνθέσεις που η ίδια η φύση-καλλιτέχνις δημιούργησε. Όσο αφορά τη συλλογή του Ορυκτολογικού Μουσείου Λαυρίου, αποτελείται από μοναδικά ορυκτά της λαυρεωτικής γης. Όλα είναι σε κρυσταλλικές μορφές, με εντυπωσιακές λάμψεις και χρώματα. Ειδικά από τον πλούτο των εκθεμάτων, αναφέρουμε ότι εκτός των βασικών ορυκτών που ευρέως τα εκμεταλλεύτηκαν οι μεταλλευτές και έχουν ιστορική αξία, όπως τα αργυρομολυβδούχα (γαληνίτης, καρουσίτης), τα ψευδαργυρούχα (σφαλερίτης σμισθονίτης) και τα σιδηρούχα (αιματίτης, λειμωνίτης), ακόμα εκτίθενται ορυκτά μοναδικά σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ο νιλίτης, ο θορικοζίτης, ο φιδλερίτης, ο γεωργιαδεζίτης (τα λεγόμενα ορυκτά της σκωρίας) . Επιπλέον, άλλα εκτίθενται στην πιο ελκυστική μορφή τους, φυσικά εκείνα που για πρώτη φορά ανακαλύφθηκαν στο Λαύριο (λαυριονίτης, παραλαυριονίτης, σερπιερίτης, κτενασίτης, μαμμοθίτης), καθώς και άλλα πολλά μεγάλης επιστημονικής αξίας και εξαιρετικής γοητείας. Στα εκθέματα του μουσείου περιλαμβάνονται και διάφορα εργαλεία των μεταλλωρύχων και μολύβδινες χελώνες που προορίζονταν για το εμπόριο από τις μεταλλευτικές μεταλλουργικές βιομηχανίες. Συγκεκριμένα στο Μουσείο εκτίθενται ένα αργυρό νόμισμα του 4ου π.Χ. αιώνα, μολύβδινες χελώνες, μία αρχαία, μία της Roux Serpieri-Fressynet et Cie με την επιγραφή ΕΛΛΑΣ, μία της Γαλλικής Εταιρείας, καθώς και της Νεότερης ΑΛΑΚΟ, καθώς επίσης μικρές διακοσμητικές μολύβδινες χελώνες της Ελληνικής Εταιρείας που γράφουν ΕΛΛΑΣ και της Γαλλικής που γράφουν LAURIUM, εργαλεία των μεταλλωρύχων και ένα σιδερένιο καλούπι σκουριάς, καθώς και σκουριές της Ελληνικής Εταιρείας.