Ο Υμηττός είναι ένα μακρύ, αλλά στενό βουνό (συνολικού μήκους 20 χλμ.), με την ψηλότερη κορυφή του να φτάνει τα 1.026 μ. Ένα έντονο αλλά μικρό φαράγγι χωρίζει το βόρειο τμήμα του βουνού από το νότιο. Το συνηθέστερο πέτρωμα του βόρειου Υμηττού είναι ο σχιστόλιθος, ενώ ασβεστόλιθοι απαντώνται ιδιαίτερα στο νότιο και δυτικό τμήμα του βουνού.
Η προστατευόμενη περιοχή, έκτασης 8304,88 εκταρίων, είναι πολύ σημαντική για την αναπαραγωγή του τσιροβάκου (Sylvia rueppelli). Είναι επίσης πολύ σημαντικό για αρπακτικά πουλιά όπως η Γερακίνα (Buteo rufinus), ο Πετρίτης (Falco peregrinus) και ο Σπιζαετός (Circaetus gallicus). Άλλα σημαντικά είδη είναι η Emberiza caesia, ο Υποαλπικός Τσιροβάκος (Sylvia cantillans), ο Ανατολικός Ορφικός Τσιροβάκος (Sylvia crassirostris) και ο Μαυροτσιροβάκος (Oenanthe hispanica), όλοι τους αναπαράγονται σε θάμνους και φρύγανα.
Προστατεύονται βάσει των οδηγιών της Ε.Ε. για τους οικοτόπους και τα πτηνά, 27 είδη, ως εξής:
Skylark – Alauda arvensis, Tawny Pipit – Anthus campestris, Swift – Apus apus, Γερακίνα – Buteo buteo, Κοντοδάκτυλος – Calandrella brachydactyla, Νυχτολούλουδο – Caprimulgus europaeus, Σπιζαετός – Circaetus gallicus, Ορτύκια – Coturnix coturnix, Delichon urbicum (urbica), Cretzschmar’s Bunting – Emberiza caesia, Μαυροπετρίτης – Falco eleonorae, Πετρίτης – Falco peregrinus, Μυγοχάφτης – Ficedula albicollis, Μυγοχάφτης – Ficedula parva, Χελιδόνι – Hirundo rustica, Wryneck – Jynx torquilla, Αετομάχος – Lanius collurio, Μικρή Γκρίζα Αετομάχος – Lanius minor, Woodlark – Lullula arborea, Μελισσοφάγος – Merops apiaster, Χρυσό Oriole – Oriolus oriolus, Γερακίνα – Pernis apivorus, Τρυγόνι – Streptopelia turtur Ο Τσιροβάκος του Ρούπελ – Sylvia ruppeli, Αλπικό Swift – Tachymarptis melba.