Οι αλμυρές νοστιμιές της Αττικής και των νησιών της
Κάθε ταξίδι στην Αττική, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, γεννά μία αξεπέραστη εμπειρία γύρω από το φαγητό. Και μπορεί η ελληνική παράδοση να τιμάει ένα απλό γεύμα με φρούτα και τυρί, αλλά την ίδια στιγμή προσφέρει και έξοχα πιάτα υψηλών απαιτήσεων. Έτσι και η Αττική γη, μαζί με τα νησιά που την περιβάλλουν, όχι απλά χαρίζει απλόχερα τις ευλογίες που προσφέρει ο τόπος, μα και απογειώνει τις αισθήσεις, συνθέτοντας έναν ιδιαίτερο γαστρονομικό προορισμό.
Αναμφίβολα στην Αττική θα βρει κανείς όλους τους διάσημους μεζέδες της ελληνικής κουζίνας. Πρωταγωνιστές είναι τα ντολμαδάκια και το τζατζίκι, αλλά και μοναδικά ΠΟΠ προϊόντα, όπως η φέτα, και φυσικά οι κλασικές συνταγές, όπως οι υπέροχες αλμυρές πίτες (τυρόπιτα, σπανακόπιτα, χορτόπιτα κτλ.). Στην Αθήνα και τον Πειραιά ο επισκέπτης θα γευτεί όλα τα γνωστά ελληνικά πιάτα. Μάλιστα θα βρει στο μενού πιάτα τόσο με τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής όσο και μοντέρνες παραλλαγές, που έχουν όμως το ενδιαφέρον τους, καθώς οι Έλληνες σεφ πειραματίζονται με σεβασμό στο παρελθόν και φαντασία για το καινούργιο.
Βγαίνοντας λίγο πιο έξω από τον αστικό ιστό, στα χωριά της Αττικής εξακολουθούν να δημιουργούνται συνταγές με παρασκευές που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει στα Μεσόγεια με τις φημισμένες Γκόγκλιες. Πρόκειται για ζυμαρικό της αρβανίτικης κουζίνας που ακολουθεί τη γενικότερη φιλοσοφία της αγροτικής μαγειρικής: υλικά λίγα και εκλεκτά, απλά, της τοπικής και οικογενειακής παραγωγής, για πιάτα χορταστικά. Είναι αυστηρά χειροποίητες και σερβίρονται με τον πατροπαράδοτο τρόπο: με μπόλικο καυτό πρόβειο βούτυρο και μία… βροχή ξερής μυζήθρας. Στην ίδια περιοχή, ένας πρωταγωνιστής που έρχεται από τα βάθη των αιώνων, είναι η Μουσούντα, η ντόπια σπανακόπιτα της Αττικής, που δημιουργείται χωρίς φύλλο. Και μπορεί να φαντάζει απλή παρασκευαστικά, ωστόσο απαιτεί τέχνη και εμπειρία, για να γίνει όσο τραγανή χρειάζεται, χωρίς να «κολυμπάει» στο λάδι.
Ακόμα πιο συναρπαστική είναι η γευστική περιήγηση στα νησιά. Όλα τους έχουν μικρά ή μεγάλα μυστικά που σε καλούν να τα ανακαλύψεις. Όπως συμβαίνει με το Ψάρι αλά σπετσιώτα που σερβίρεται στις Σπέτσες, μία παραδοσιακή συνταγή με λίγα και απλά υλικά. Όλο το μυστικό για το ψάρι αλά Σπετσιώτα βρίσκεται στη μελωμένη σάλτσα που φτιάχνεται στην αρχή με το ψάρι να ψήνεται μέσα σε αυτήν. Ταξιδεύοντας στην Ύδρα, διαπιστώνει κανείς πως η γαστρονομική καρδιά της συνεχίζει να χτυπά πίσω, στο μακρινό παρελθόν. Σε μία παραλλαγή από τις γκόγκλιες των Μεσόγειων, οι κάτοικοι του νησιού χρησιμοποιούν μόνο αλεύρι και νερό για να φτιάξουν τα δικά τους φρέσκα ζυμαρικά που μοιάζουν με μικρές αχιβάδες και σερβίρονται με λιωμένο βούτυρο, συνοδεύοντας συνήθως πιάτα με φρέσκα θαλασσινά.
Στο νησί της Σαλαμίνας, φτιάχνουν με μεράκι το Πλατέτσι, ένα μοναδικό λαδόψωμο που φτιάχνεται στο νησί, ενώ λίγο πιο νότια, στην Αίγινα, εκτός από το ξακουστό φυστίκι Αιγίνης που μπορεί να συμμετάσχει σε κάθε μικρό ή μεγάλο πιάτο, έχουν να υπερηφανεύονται για διάφορες τοπικές λιχουδιές και ιδιαίτερα για την Κατσούλα, ένα μικρό, πεντανόστιμο ψαράκι που απαντά το καλοκαίρι μόνο στα νερά της. Το χρώμα του, ζωηρό πορτοκαλί με θαλασσιές ανταύγειες, μαγνητίζει τα βλέμματα και εμπνέει για μοναδικά, γευστικά ταξίδια. Γενικότερα, τόσο στα νησιά του Σαρωνικού, όσο και στον Πειραιά και τις υπόλοιπες παραθαλάσσιες περιοχές της Αττικής, οι σπεσιαλιτέ συχνά έχουν ως κύριο υλικό τα νόστιμα και ολόφρεσκα ψάρια του Αργοσαρωνικού.
Ωστόσο, ο απόλυτος πρωταγωνιστής της παραδοσιακής κουζίνας σε όλη την Αττική, είναι και ο πιο απομακρυσμένος. Στα όμορφα Κύθηρα η κουζίνα εξελίχθηκε στους αιώνες με έναν δικό της ξεχωριστό τρόπο, έχοντας λιγότερες επιρροές από άλλα μέρη της Ελλάδας.
Υπακούοντας σε έναν πολύ ευφάνταστο ιδιωματισμό (“Βρεχτολαδέα”), οι ντόπιοι εξακολουθούν να δημιουργούν το διάσημο Τσιριγώτικο λαδοπαξίμαδο, το οποίο από τα παλιά χρόνια συνόδευε τα γεύματά τους. Στα Κύθηρα συνεχίζουν να τιμούν τις σπεσιαλιτέ που μεταλαμπαδεύτηκαν από γενιά σε γενιά και βασίζονται αποκλειστικά στα -υπέροχης ποιότητας- προϊόντα που βγάζει το νησί.
Τα αυθεντικά λουκάνικα της περιοχής σε συνδυασμό με τα ντόπια παξιμάδια λαδιού, αλλά και μία μεγάλη ποικιλία τυριών (λαδοτύρι, μυτάτο, φράτσια κτλ.), δημιουργούν μία ιδιαίτερη εμπειρία. Όποιος βρεθεί στο νησί δεν γίνεται να μην γευτεί το παραδοσιακό βούτυρο Κυθήρων και το βουτυροτσίκουδο, που παράγεται από πρόβειο γάλα.
Αυτά βέβαια συγκαταλέγονται κυρίως στους μεζέδες που ανοίγουν την όρεξη. Ιδανικά, θα ακολουθήσουν τα πιο «δυνατά» πιάτα. Οι μελιτζάνες με ξινόχοντρο τραχανά και το βενετσιάνικο παστίτσιο, μία πραγματική σπεσιαλιτέ της Χώρας που είναι ιδιαίτερη, διότι ψήνεται μέσα σε ζυμάρι. Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να φύγει από το νησί, χωρίς να έχει γευτεί αγκινάρες ψημένες στα κάρβουνα. Oπως όλοι οι Κυθήριοι τρελαίνονται με αυτές, έτσι θα συμβεί και στους επισκέπτες.
Το καλό φαγητό αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο σε κάθε μικρή έξοδο, μεγάλη εκδρομή ή προγραμματισμένες διακοπές. Και σε αυτό το κομμάτι, η Αττική, με την παραδοσιακή κουζίνα της, διαδραματίζει τον δικό της σπουδαίο ρόλο και καλεί τον επισκέπτη να δοκιμάσει αυτή την ξεχωριστή περιπλάνηση στις γεύσεις και τις δημιουργίες που προσφέρει η γη και οι άνθρωποί της. Μία “χορταστική” επίσκεψη με άπειρες γευστικές επιλογές για όλες τις εποχές του χρόνου που πρέπει να συμπεριληφθεί στη bucket list σας.
