Λαύριο: μια περιήγηση στην πόλη-ζωντανό μουσείο

Στο Λαύριο, στο νοτιοανατολικότερο σημείο της Αττικής, θα νιώσεις ότι βρίσκεσαι σε νησί, παρόλο που σε χωρίζουν λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Εκτός όμως από τον «νησιώτικο» χαρακτήρα του, το Λαύριο θα το λατρέψεις για πολλούς ακόμα λόγους. Πρόκειται για μια πόλη-ζωντανό μουσείο που έχει ταυτιστεί με τη μεταλλευτική ιστορία της Ελλάδας, που κοσμείται από αρχιτεκτονικά αριστουργήματα, μεγάλες πλατείες, άλση, και πολλούς ελεύθερους χώρους, και παρόλο που έχει εκσυγχρονιστεί τουριστικά τα τελευταία χρόνια, δεν έχει χάσει την ταυτότητά της. Για τους ταξιδιώτες που αναζητούν τους… κρυμμένους θησαυρούς της αττικής γης, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Λαύριο!

Είτε επιλέξεις την Αττική Οδό είτε την παραλιακή Αθηνών-Σουνίου, σε περίπου μία ώρα από το κέντρο της Αθήνας, έχοντας διανύσει περίπου 50 χλμ., θα βρίσκεσαι στην κεντρική πλατεία του Λαυρίου με το σιντριβάνι, τα χαμηλά σπιτάκια και τα σεμνά νεοκλασικά.

Σε πολύ κοντινή απόσταση από το διεθνές αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, το λιμάνι του Λαυρίου αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς θαλάσσιους κόμβους, με εξέχουσα γεωφυσική και στρατηγική θέση. Έχει καθοριστεί ως ένα από τα λιμάνια εθνικής σημασίας, αναλαμβάνοντας ουσιαστικό και συμπληρωματικό ρόλο προς τον λιμένα του Πειραιά και το ευρύτερο σύστημα Λιμένων της Αττικής. Σήμερα, το λιμάνι εξυπηρετεί πολλαπλές δραστηριότητες, οι οποίες αφορούν την ακτοπλοΐα, τους τομείς σκαφών αναψυχής, κρουαζιερόπλοιων, την αλιεία και τον εμπορικό τομέα. Το λιμάνι του Λαυρίου συνδέει ακτοπλοϊκά την Αττική με τις Κυκλάδες αλλά και μερικά νησιά των Δωδεκανήσων και του βορείου Αιγαίου. Το μεγάλο μήκος των ακτών αποτελεί σημαντικό φυσικό πόρο, το ίδιο και ο φυσικός δρυμός του Σουνίου, που κατά ένα μεγάλο μέρος εμπίπτει στα όρια του Δήμου Λαυρεωτικής.

Η ονομασία της πόλης προέρχεται από το «λαύρα» που σημαίνει στενό πέρασμα, στοά και κατ’ επέκταση μεταλλευτική στοά. Το Λαύριο παλιά ήταν η πρώτη βιομηχανική πόλη στην Ελλάδα. Εκεί έγινε η πρώτη μεταλλουργία μολύβδου και αργύρου στη χώρα. Σε όλη την περιοχή υπήρχαν ορυχεία και στοές για εξερεύνηση. Χιλιάδες άνθρωποι ήρθαν απ’ όλη την Ελλάδα για να εργαστούν στο Λαύριο και τα ορυχεία του.

Σήμερα, η πόλη-λιμάνι αποτελεί σημείο αναφοράς για φρέσκο ψαράκι και σύντομες αποδράσεις. Ατμοσφαιρικό και αυθεντικό, το Λαύριο «ταξιδεύει» και μαγεύει τον νου. Με το λιμάνι του, την όμορφη περαντζάδα στον γιαλό, τη μαρίνα του και το Αιγαίο στα πόδια του, το Λαύριο αποτελεί ιδανική αφετηρία-βάση για αξέχαστες ιστιοπλοϊκές εξορμήσεις. Εδώ θα βρεις πολλές εταιρείες ενοικίασης ιστιοπλοϊκών σκαφών, για να εξερευνήσεις τις πιο όμορφες παραλίες και κρυφούς κολπίσκους της αττικής ακτογραμμής.

Στα παραδοσιακά καφενεία της ψαραγοράς του Λαυρίου πλάι στην κεντρική πλατεία θα δοκιμάσεις εκλεκτούς μεζέδες, σε ένα περιβάλλον μοναδικά αυθεντικό. Το κτήριο της αγοράς κατασκευάστηκε από την ελληνική μεταλλευτική εταιρεία το 1885, η οποία νοίκιαζε τους χώρους σε εμπόρους. Σήμερα αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα της πόλης και λειτουργεί ως ψαραγορά και κρεαταγορά, προσφέροντας στους επισκέπτες αξέχαστες γαστρονομικές απολαύσεις.

Στη βόρεια πλευρά του λιμανιού σώζονται σήμερα η σιδερένια Γαλλική Σκάλα και πίσω ακριβώς ερείπια των αποθηκών της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Από εδώ ο παραλιακός δρόμος οδηγεί στην έξοδο της πόλης, όπου πολύ κοντά βρίσκεται το αρχαίο θέατρο του Θορικού, το αρχαιότερο σωζόμενο θέατρο στην Ελλάδα και πραγματικό «διαμάντι» της Λαυρεωτικής.

Η περιήγηση στο Λαύριο θα σας αποκαλύψει πλήθος πανέμορφων νεοκλασικών κτηρίων, όπως είναι το παλιό Δημαρχείο του Δήμου Λαυρεωτικής, που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Λαυρίου και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη. Πρόκειται για ένα διώροφο γωνιακό κτήριο σε αυστηρά κυβικό σχήμα και με μπαλκόνι που στηρίζεται σε φουρούσια και κοιτάζει προς την πλατεία. Τα γραφεία της πρώτης μεταλλευτικής εταιρείας στο λιμάνι που σήμερα στεγάζουν το Δημαρχείο, το κτήριο του συλλόγου των Φιλομούσων (τώρα Πολιτιστικό Κέντρο), το ιστορικό κτήριο της «Ευτέρπης», το παλιό Α΄ Δημοτικό Σχολείο και η Ψαραγορά έρχονται να συμπληρώσουν τη λίστα των πανέμορφων νεοκλασικών κτηρίων του Λαυρίου.

Δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής είναι διάσπαρτα σε ολόκληρη την πόλη, καθώς το Λαύριο διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τα κτήρια και τον μηχανολογικό εξοπλισμό των εργοστασίων που σημάδεψαν την ιστορία του. Στο Ορυκτολογικό Μουσείο του Λαυρίου, τυπικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, εκτίθενται ορυκτά και μεταλλεύματα αποκλειστικά από την Λαυρεωτική γη, μία από τις πιο σημαντικές μεταλλευτικές περιοχές του κόσμου. Θαυμάστε τα αναστυλωμένα ιστορικά βιομηχανικά κτήρια του Λαυρίου που σήμερα στεγάζουν κυρίως πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως το Μηχανουργείο και το Χυτήριο της Εταιρείας των Μεταλλουργείων Λαυρίου, και φυσικά το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ) που στεγάζεται στις εγκαταστάσεις της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου και αποτελεί μοναδικό μνημείο βιομηχανικής αρχαιολογίας και αρχιτεκτονικής.

Στο βόρειο άκρο της πόλης θα συναντήσεις τον οικισμό του Κυπριανού, ίσως τον πρώτο βιομηχανικό οικισμό της Ελλάδας, όπου είχαν εγκατασταθεί οι μεταλλωρύχοι του Λαυρίου. Οι κατοικίες των μεταλλωρύχων στον Κυπριανό σώζονται ατόφιες, σε μια συνοικία που διατηρεί τη φυσιογνωμία που είχε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Η περιήγηση στον οικισμό του Κυπριανού είναι ένα «ταξίδι πίσω στο χρόνο» που δεν πρέπει να χάσεις!

Χειμώνα ή καλοκαίρι, το Λαύριο χαρίζει στον επισκέπτη εικόνες και εμπειρίες μοναδικές. Οι κρυφές του γωνιές, τα ίχνη της πλούσιας ιστορίας του και η ξεχωριστή αρχιτεκτονική του θα σε ενθουσιάσουν. Η αυθεντικότητα, η χαλαρή ατμόσφαιρα, η φιλοξενία των κατοίκων και η γαστρονομία του θα σου μείνουν αξέχαστες. Προορισμός αλλά και αφετηρία για κοντινές αποδράσεις δια ξηράς ή θαλάσσης, το Λαύριο είναι εδώ και σε περιμένει να το ανακαλύψεις!

Για πληροφορίες σχετικά με τις αναχωρήσεις και αφίξεις πλοίων από και προς το λιμάνι του Λαυρίου, μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα 22920-26859 και 22920-26859.