Μουσείο της Ανασκαφής

Το Μουσείο της Ανασκαφής εγκαινιάστηκε και άνοιξε επίσημα για το κοινό τον Ιούνιο του 2024, με τη στήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος. Τοποθετείται στο επίπεδο -1, κάτω από το Μουσείο της Ακρόπολης, για αυτό και είναι ευρύτερα γνωστό ως το «Μουσείο κάτω από το Μουσείο».

Η ανασκαφή του «οικοπέδου Μακρυγιάννη», που προηγήθηκε της ανέγερσης του Μουσείου της Ακρόπολης, έφερε στο φως τα ερείπια μιας μικρής αρχαίας αθηναϊκής γειτονιάς. Η ανασκαφή υπήρξε επισκέψιμη από το 2019, με τους επισκέπτες να μπορούν να θαυμάζουν σπίτια με αυλές και πηγάδια, επαύλεις με ιδιωτικά λουτρά, εργαστήρια και άλλα οικοδομήματα τα οποία ήρθαν στο φως.

Το 2024, εγκαινιάστηκε και έγινε επισκέψιμο το Μουσείο της Ανασκαφής με την μόνιμη έκθεση των κινητών ευρημάτων αυτής. Χωροταξικά το Μουσείο βρήκε τον τόπο του, στις νότιες παρυφές της ανασκαφής, δίπλα στα ερείπια της αρχαίας γειτονιάς, σε έναν επιμήκη χώρο επιφάνειας περίπου 210 τετραγωνικών μέτρων.

Στην έκθεση του Μουσείου της Ανασκαφής, εκτίθενται 1.150 αντικείμενα από τα κινητά ευρήματα της ανασκαφής. Τα εκθέματα μαρτυρούν τα 4.500 χρόνια αδιάκοπης ζωής και δημιουργίας των γενεών που διαδέχονταν η μία την άλλη, σε αυτή την αρχαία γειτονιά στην σκιά του βράχου της Ακρόπολης, από την 4η χιλιετία π.Χ. έως και τον 12 αι. μ.Χ.

Ο επισκέπτης στο Μουσείο της Ανασκαφής μπορεί να συναντήσει και να θαυμάσει, μέσα σε ένα πρωτοποριακό περιβάλλον μόνιμης έκθεσης ημιυπαίθριου χαρακτήρα, αντικείμενα της καθημερινότητας που άφησαν πίσω τους οι άνθρωποι που έζησαν σε αυτή την αρχαία γωνιά της Αθήνας. Αθηναίοι, ξένοι, μέτοικοι, δούλοι, ελεύθεροι, έμποροι, εργάτες, βιοτέχνες!

Ανάμεσα στα ευρήματα μπορεί να δει κανείς, από μία κατακερματισμένη οικοσκευή που ανασύρθηκε από τη δεξαμενή ενός σπιτιού και σηματοδοτεί την καταστροφή της Αθήνας από τα στρατεύματα του Σύλλα το 86 π.Χ. έως -μεταξύ άλλων- τμήματα αγγείων, κύλικες, ειδώλια, ληκύθους, υδρίες, επιγραφές, νομίσματα και πολλά ακόμα αντικείμενα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων που έζησαν εδώ.

Μέσω της μόνιμης έκθεσης στο Μουσείο της Ανασκαφής και των ευρημάτων αυτής, που συνδιαλέγονται με τα ερείπια της αρχαίας γειτονιάς, φωτίζονται οι πτυχές της Ιστορίας, γεννιούνται συναισθήματα, εξάπτεται η φαντασία.

Η έκθεση είναι στοχευμένα λιτή και εύκολα αναγνωρίσιμη με τον σχεδιασμό της να βασίζεται στην αξιοποίηση της ιδιαιτερότητας του χώρου, δημιουργώντας ένα αντισυμβατικό πλην σε απόλυτη ισορροπία με το ύφος του Μουσείου, εκθεσιακό περιβάλλον.

Τα χρώματα, οι υφές και τα υλικά, συνδιαλέγονται μεταξύ τους για την εντυπωσιακή, μέσα στην απλότητά της, ανάδειξη των 1.150 εκθεμάτων στο Μουσείο. Τα ευρήματα είναι οργανωμένα σε ενότητες με υποδιαιρέσεις, σε μία επιμήκη προθήκη 34 μέτρων και σε μία περίκλειστη αίθουσα με γυάλινους τοίχους που επιτρέπει παράλληλα την απρόσκοπτη θέαση στην αρχαιολογική ανασκαφή.

Η πρώτη ενότητα των εκθεμάτων αναφέρεται στην περίοδο πριν από την ένταξη της γειτονιάς στο τειχισμένο τμήμα της πόλης, με τα εκθέματα να αφορούν σε οικιακές και εργαστηριακές δραστηριότητες, τις ταφικές πρακτικές των παλαιότερων κατοίκων στις παρυφές της παλαιότερης πόλης.

Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στη γειτονιά μετά την ένταξή της στον αστικό ιστό. Τα αντικείμενα της δεύτερης -και μεγαλύτερης- ενότητας φανερώνουν πτυχές της καθημερινότητας των κατοίκων. Από τα νοικοκυριά και τον τρόπο οργάνωσής τους, έως τις ασχολίες ανδρών, γυναικών και παιδιών, το εμπόριο, τις συναλλαγές, τους χώρους όπου κινούνταν και εργάζονταν, τους τρόπους που επικοινωνούσαν και άλλα.

Η ενότητα ολοκληρώνεται στην περίκλειστη αίθουσα με τους διάφανους, κρυστάλλινους τοίχους. Τα εκθέματα εδώ αναφέρονται στην πνευματική ζωή των κατοίκων της γειτονιάς, στους Θεούς που λάτρεψαν, στις δοξασίες, στις φιλοσοφικές, θρησκευτικές αλλά και στις αισθητικές αναζητήσεις τους.

Η περιοχή κατοικήθηκε σχεδόν αδιάκοπα έως το τέλος του αρχαίου κόσμου. Όλες οι γενιές πολιτών που περνούσαν ανά τους αιώνες, έφεραν το δικό τους στίγμα στα οικοδομήματα που επισκεύαζαν ή έχτιζαν νέα πάνω στα χαλάσματα. Το ίδιο συνέβαινε και στην καθημερινότητά τους και γίνεται διακριτό από την ποικιλομορφία των ευρημάτων της έκθεσης. Έτσι, κάθε επισκέπτης της ανασκαφής και του Μουσείου της γίνεται θεατής ενός κράματος αρχιτεκτονικών, πολιτισμικών, θρησκευτικών, αισθητικών και άλλων καταλοίπων.

Η επίσκεψη στο Μουσείο της Ανασκαφής αποτελεί μια βιωματική εμπειρία. Μέσα από τα αντικείμενα που άφησαν πίσω τους οι άνθρωποι που έζησαν εδώ από την 4η χιλιετία π.Χ. έως και τον 12 αι. μ.Χ. ξαναζωντανεύει μπροστά στα μάτια του επισκέπτη, η γειτονιά και η ζωή σε αυτήν, χιλιάδες έτη μετά.

Πηγή Φωτογραφίας: https://www.theacropolismuseum.gr/mouseio-anaskafis