Η περιοχή χαρακτηρίζεται ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και προστατευόμενη περιοχή έκτασης 18.968,18 εκταρίων, συνολική περίμετρο 90,8 χιλ., με μέγιστο υψόμετρο τα 1.000 μ. Γεωλογικά, η περιοχή καλύπτεται από ασβεστολιθικά πετρώματα, πλευρικά κορήματα ασβεστολίθων, νεογενή πετρώματα (μάργες, αμμούχος άργιλος, ψαμμίτες κ.λπ.) με σχιστοκερατολιθική διάπλαση και υπερβασικά πετρώματα στη βόρεια πλευρά των Γερανείων. Πρόκειται για το δυτικότερο τμήμα του Νομού Αττικής που περιλαμβάνει τη λεκάνη του Πόρτο Γερμενό, τη λεκάνη της Ψάθας με τα καρστικά βυθίσματα του Μικρού και Μεγάλου Βαθυχωρίου, καθώς και του Μεγάλου Κρύφτη, τη Λεκάνη του Αλεποχωρίου, τη βόρεια πλευρά των Γερανείων και την περιοχή Πευκανέα Μεγάρων.
Πολύ αξιόλογο τοπίο με έντονο και ποικίλο ανάγλυφο (βραχώδεις σχηματισμούς, απόκρημνες ακτές που εναλλάσσονται με αμμώδεις παραλίες, καρστικά βυθίσματα και φαραγγώδη ρέματα). Εκτεταμένα πευκοδάση μεγάλης ηλικίας, μνημειώδη μεμονωμένα πεύκα στην περιοχή του Πευκανέα, μικρός υγρότοπος στην Ψάθα. Αρχαίο οχυρό της κλασικής εποχής (Αιγόσθενα) στο Πόρτο Γερμενό και αρχαίοι πύργοι στα Βαθυχώρια. Γενικά, μία καλή φυσική κατάσταση με σχετικά μικρές ανθρώπινες επεμβάσεις μέχρι σήμερα. Πολύ σημαντική περιοχή για την αναψυχή των κατοίκων της πρωτεύουσας. Η περιοχή απειλείται άμεσα από την οικοπεδοποίηση των δασών. Είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη πυκνότητα οικοδομικών συνεταιρισμών, που αγόρασαν δασικές εκτάσεις και πιέζουν για την οικιστική αξιοποίηση, αν και δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα και τη δασική νομοθεσία. Η χαράδρα του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου βρίσκεται στις πλαγιές των Γερανείων, βορειοανατολικά από την υψηλότερη κορυφή (Μακρυπλάγι). Σχηματίζεται από ένα μικρό ποτάμι που κατεβαίνει προς τον οικισμό Πευκογιάλι. Τα τοιχώματα της χαράδρας είναι σε πολλά σημεία τους διαβρωμένα και αυτό δίνει μία ιδιαίτερη αγριότητα στο τοπίο. Υπάρχουν δάση από πεύκα, ενώ η θέα από το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη αλλά και από τον δρόμο που πάει προς τα εκεί είναι υπέροχη.
Στις παρυφές της χαράδρας υπάρχουν μικροκαλλιέργειες με ελαιώνες και αμπέλια. Η μετατροπή των δημόσιων δασικών εκτάσεων σε ιδιωτικές ή διακατεχόμενες και η εγκατάλειψη της ρητινοκαλλιέργειας λόγω πυρκαγιών και αλλαγής οικονομικών συνθηκών συνιστούν μια δυσμενή μεταβολή για το οικοσύστημα. Υπάρχει εκτεταμένο δίκτυο μονοπατιών, χαραγμένα πάνω στους δασικούς δρόμους, ενώ η θέα είναι καταπληκτική από πάρα πολλά σημεία της περιοχής λόγω του αμφιθεατρικού της χαρακτήρα. Συνοπτικά πρόκειται για ένα αξιόλογο εκτεταμένο τοπίο, σημαντικό οικοσύστημα με χαρακτηριστικά ενδιαιτήματα που συνδυάζει ενδιαφέρον ανάγλυφο δάσος και θάλασσα, αρχαιότητες, μεγάλες δυνατότητες αναψυχής, τουριστικό και φυσιολατρικό ενδιαφέρον.