Έγκοιλο Χάος (Κίτσου)

Στην καρδιά του Δήμου Λαυρεωτικής βρίσκεται το Χάος. Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη του Λαυρίου υπάρχει ένας μεγάλος κρατήρας σε σχήμα καρδιάς. Πρόκειται για μία σχετικά ανεξερεύνητη γωνιά της Αττικής, αλλά γνωστή ως Εθνικός Δρυμός Σουνίου, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό, γεωλογικό-μεταλλευτικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Τέσσερα χιλιόμετρα από το Λαύριο βρίσκεται ο Άγιος Κωνσταντίνος (Καμάριζα). Από εκεί ακολουθούμε την κατεύθυνση προς τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου και χώρο αναψυχής Αγία Τριάδα. Λίγα μέτρα πιο αριστερά από τον πευκώνα ο ασφαλτόδρομος οδηγεί στο «Έγκοιλο Χάος» ή «Χάος του Κίτσου», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι. Ο Κίτσος ήταν ένας φημισμένος λήσταρχος που δρούσε στην περιοχή κατά τον 19ο αιώνα. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό βάραθρο κυκλικού σχήματος βάθους 55 μ. και διαμέτρου 120 μ. που σχηματίστηκε πιθανότατα λόγω της κατάρρευσης της οροφής σπηλαίου. Ειδικότερα, πρόκειται για λεβητοειδούς μορφής καρστικό βύθισμα (sinkhohe), δηλαδή έχουμε μία περίπτωση καρστ (karst), που είναι χαρακτηριστικές μορφές εγκοίλων που παρατηρούνται κυρίως σε ανθρακικής σύστασης πετρώματα (ασβεστολίθους, δολομίτες, μάρμαρα) και σπανιότερα σε γύψους και ορυκτό αλάτι και έχουν δημιουργηθεί από τη διαβρωτική και διαλυτική ενέργεια του νερού. Στα τοιχώματα του βαράθρου είναι ορατοί οι ασβεστολιθικοί και σχιστολιθικοί σχηματισμοί αλλά και σε εισόδους μεταλλευτικών στοών σε αρκετά μεγάλο ύψος. Στην αρχαιότητα, όλη η κοιλάδα ήταν ένα εργοτάξιο με εργαστήρια, κατοικίες, ιερά, πλυντήρια και δεξαμενές νερού. Το «Χάος» χρήζει περαιτέρω μελέτης γιατί παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.