Ιστορικά Νησιά

Πειραιάς – Ύδρα – Σπέτσες – Πειραιάς

Μία διαδρομή όπου αποτελεί μία μικρή κρουαζιέρα στον Αργοσαρωνικό και στα δύο ιστορικά νησιά. Πέρα από τις οργανωμένες κρουαζιέρες που υπάρχουν, ο επισκέπτης μπορεί να την οργανώσει μόνος του στο βαθμό που τα δρομολόγια των πλοίων, κυρίως το καλοκαίρι, είναι αρκετά πυκνά που επιτρέπουν την πραγματοποίηση μίας ημερήσιας ατομικής «κρουαζιέρας» ενώ αφήνουν αρκετό χρόνο επίσκεψης στα δύο νησιά. Ενδεικτικά η «κρουαζιέρα» μπορεί ν’ αρχίσει από το λιμάνι του Πειραιά στις 8:30 το πρωί και ν’ ολοκληρωθεί το βράδυ στις 22:00 (άφιξη στον Πειραιά) έχοντας ο επισκέπτης τουλάχιστον εννέα (9) ώρες στη διάθεσή του για την επίσκεψη των δύο νησιών. Όμως προτείνεται ένθερμα ο διατιθέμενος χρόνος να περιλαμβάνει τουλάχιστον από μία διανυκτέρευση σε κάθε νησί. Τον χειμώνα η πυκνότητα των δρομολογίων δεν επαρκεί να γίνει το προτεινόμενο ταξίδι σε μία ημέρα.

Καθημερινά από το λιμάνι του Πειραιά εκτελούνται δρομολόγια προς τα δύο νησιά (Ύδρα και Σπέτσες) με Ιπτάμενα Δελφίνια και Catamaran, τα οποία μεταφέρουν μόνο επιβάτες. Τα ΙΧ οχήματα δεν επιτρέπονται στην Ύδρα και στις Σπέτσες. Τα δρομολόγια για Ύδρα, Σπέτσες συνήθως αναχωρούν από την πύλη Ε8 αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την κίνηση στο λιμάνι. Η συχνότητα των δρομολογίων αλλάζει ανάλογα με τη χρονική περίοδο, όπως επίσης σε περιπτώσεις αυξημένης κίνησης (Πάσχα, Αγ. Πνεύματος, κλπ) εισάγονται και έκτακτα δρομολόγια. Η διάρκεια του ταξιδιού είναι περίπου δύο (2) ώρες (ανάλογα με τις ενδιάμεσες στάσεις σε άλλα λιμάνια). Ενδιάμεσοι σταθμοί από τον Πειραιά είναι τα λιμάνια του Πόρου, της Ύδρας, των Σπετσών της Ερμιόνης (ανάλογα με τον σχεδιασμό του δρομολογίου), ενώ τις περισσότερες φορές ο τελικός προορισμός είναι το Πορτοχέλι.

Επίσης τα δύο νησιά μπορούμε να τα προσεγγίσουμε και από το μετόχι της Ύδρας και την Κόστα για τις Σπέτσες, με μικρότερα όμως πλοία, καθώς και από το Πόρτο Χέλι και την Ερμιόνη.

Με την έννοια ότι το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής γίνεται με πλοίο, και το λιμάνι του Πειραιά διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές για ΑΜΕΑ, το ακτοπλοϊκό μέρος της διαδρομής προσφέρεται και για ΑΜΕΑ, όχι όμως και το χερσαίο τμήμα της. Επίσης οι υποδομές για ΑΜΕΑ στα δευτερεύοντα λιμάνια είναι προβληματικές έως ανύπαρκτες.

Παρατήρηση: O προσανατολισμός και η ασφάλεια του περιπατητή/περιηγητή είναι αποκλειστικά δική του ευθύνη. Η παρούσα περιγραφή, τα σχετικά ίχνη (gpx) και το λοιπό ενημερωτικό υλικό είναι απλώς υποβοηθητικά. Ο πρέπων εξοπλισμός είναι απαραίτητος ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και τον χαρακτήρα της διαδρομής.

Κύρια τοπόσημα:

• Λιμάνι Πειραιά
• Πόρος
• Ύδρα
• Καθεδρικός Ναός Κοιμήσεων της Θεοτόκου – Εκκλησιαστικό
• Μουσείο
• Ιστορικός αρχείο – μουσείο Ύδρας
• Ι.Ν. Υπαπαντή του Χριστού
• Αρχοντικό Παύλου Κουντουριώτη
• Μονή Προφήτη Ηλία
• Μονή Αγίας Τριάδος
• Σπέτσες
• Ίδρυμα Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών
• Σπίτι – Μουσείο Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας
• Αρχοντικό Σωτηρίου Ανάργυρου
• Μουσείο Σπετσών
• Πνευματική – Καποδιαστριακή Στέγη Σπετσών
• Μονή Αγίου Νικολάου
• Παλιό Λιμάνι Σπετσών
• Φάρος Σπετσών

Ξεκινάμε την διαδρομή μας από το πολύβουο, αλλά και γοητευτικό λιμάνι του Πειραιά. Τα πλοία για Ύδρα και Αργοσαρωνικό φεύγουν συνήθως από την Πύλη Ε8, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την κίνηση στο λιμάνι.

Πηγαίνοντας για Ύδρα θα περάσουμε (συνήθως) κι από το όμορφο και πολύχρωμο νησί του Πόρου. Όλη η πόλη του Πόρου, η οποία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές ενός λόφου έχει χαρακτηριστεί από το 1993 παραδοσιακός οικισμός. Έχει πολλά νεοκλασικά κτήρια, τα περισσότερα των οποίων έχουν κηρυχθεί διατηρητέα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο νησιά, την Σφαιρία και την Καλαυρία, τα οποία χωρίζει ένα πολύ μικρό κανάλι θάλασσας. Από το πλοίο μπορούμε να θαυμάσουμε το ιστορικό ρολόι, δωρεά του έμπορου και βουλευτή Ιωάννη Παπαδόπουλου, ψηλά στο λόφο της Σφαιρίας, στο κέντρο του Πόρου, που αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού. Στο βόρειο μέρος του νησιού βρίσκονται τα ερείπια του Αρχαίου ναού του Ποσειδώνα, ο οποίος ήταν το κέντρο της Αμφικτυονίας της Καλαυρίας. Ο Πόρος έχει πολλές ήρεμες καταπράσινες παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά.

Μετά τον Πόρο το πλοίο μας πιάνει Ύδρα και είναι ώρα να αποβιβαστούμε στην Αρχόντισσα του Αργοσαρωνικού. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ύδρα που είναι και ο μοναδικός οργανωμένος οικισμός του νησιού. Το νησί είχε κατοικηθεί ήδη από τη Νεολιθική εποχή, ενώ μέχρι την ρωμαϊκή και την βυζαντινή περίοδο κατοικείτο συνεχώς. Η σημαντική της ανάπτυξη τα νεότερα χρόνια ξεκινά το 1460 όταν εγκαταστάθηκαν στο νησί Αρβανίτες της Πελοποννήσου, διωγμένοι από τα οθωμανικά στρατεύματα του σουλτάνου Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή. Τότε είναι που ξεκινά να χτίζεται και η σημερινή πόλη της Ύδρας γύρω από τον λόφο του Κιάφα, για λόγους προστασίας από τις πειρατικές επιδρομές. Εξαιτίας του μικρού μεγέθους και της ξηρότητας του νησιού, οι Υδραίοι στράφηκαν από νωρίς στην ναυτιλία και το εμπόριο και πλούτισαν. Στα χρόνια πριν την επανάσταση του 1821 η Ύδρα ήταν πλούσια και πολυπληθής, ενώ εξαιτίας του μεγάλου της στόλου, 186 πλοία, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση. Η Ύδρα ωστόσο παρήκμασε με την εμφάνιση των ατμόπλοιων και την άνοδο του Πειραιά και της Σύρου, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της να μεταναστεύσει. Σήμερα η οικονομία της στηρίζεται κατά βάση στον τουρισμό, και λιγότερο στην αλιεία.

Η πρώτη αίσθηση για τον επισκέπτη είναι εξαιρετική, αφού όλο το νησί έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο και απαγορεύονται τα τροχοφόρα. Θα μας υποδεχθούν συμπαθέστατα γαϊδουράκια και μουλάρια, που μεταφέρουν την αίσθηση του χρόνου σε άλλες εποχές. Η πρώτη μας ματιά θα αγκαλιάσει αρχοντικά και καπετανόσπιτα, με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, παραδοσιακά σπίτια με κεραμιδένιες σκεπές, χρωματιστές πόρτες και παράθυρα, εκκλησίες και μονές, λιθόστρωτα, καταστήματα, εστιατόρια και καφέ, βάρκες, θαλάσσια ταξί, δεμένα γιοτ και ιστιοπλοϊκά: Ο παραλιακός δρόμος, η Παύλου Κουντουριώτη, εκτείνεται από την περιοχή Πέταλο μέχρι το άγαλμα του ναυάρχου Μιαούλη (Κάβο Κάστρο). Σε αυτόν καταλήγουν τα κάθετα πλακόστρωτα σοκάκια που φθάνουν μέχρι τις επάνω γειτονιές, τις κρυμμένες από τη θάλασσα Μεγάλοι πλοιοκτήτες, ναυμάχοι του 1821 και πολιτικοί κατάγονται από το νησί. Ανάμεσά τους οι Ανδρέας Μιαούλης, Κουντουριώτης, Κριεζής, Τσαμαδός, Σαχίνης, Τομπάζης, Σαχτούρης κ.α. Αυτή η ναυτική παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα και απόδειξη αποτελεί ότι στο νησί λειτουργεί ανελλιπώς από την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς και μέχρι σήμερα Ακαδημία Εμπορικού ναυτικού, η αρχαιότερη εν λειτουργία σχολή εμποροπλοιάρχων της ανατολικής Μεσογείου.

Θα ξεκινήσουμε την περιήγησή μας στην Ύδρα από το κέντρο του λιμανιού, που δεσπόζει το Μοναστήρι, με τον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τη Μητρόπολη του νησιού, και το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Το καθολικό της μονής, όπου πολλές φορές συνάχθηκαν οι θρυλικοί ναυμάχοι για να ευχαριστήσουν την Παναγία, σήμερα αποτελεί τον ενοριακό ναό της Ύδρας. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, κτισμένη τον 17ο αι. και ανακατασκευασμένη στα τέλη του 18ου. Οι εικόνες της Παναγίας και του Χριστού θεωρούνται θαυματουργές. Εντυπωσιακό είναι το μαρμάρινο τέμπλο καθώς και ο πλούσιος εσωτερικός διάκοσμος του Ναού, όπως επίσης τα δύο μαρμάρινα καμπαναριά της Μονής, το ένα εκ των οποίων διαθέτει ρολόι. Ο ναός φωτίζεται από πολυελαίους, δύο ασημένιους και έναν χρυσό εξάφωτο που έχει επάνω του τις κεφαλές των Λουδοβίκων της Γαλλίας. Λέγεται ότι τον χρυσό πολυέλαιο τον πήρε ο Παύλος Κουντουριώτης από τον πλοίαρχο Σαρκώση, που με τη σειρά του τον είχε πάρει από τις Βερσαλλίες. Στο προαύλιο θα δούμε προτομές του Λάζαρου Κουντουριώτη, του Ανδρέα Μιαούλη, του Βασιλέως Γεωργίου Α΄ και του Αντώνη Λιγνού, φιλοτεχνημένες από τον Δημήτρη Φιλιππότη, καθώς και τον τάφο του Λάζαρου Κουντουριώτη και το μνημείο πεσόντων στους Βαλκανικούς Πολέμους. Αξίζει να επισκεφθούμε και το Εκκλησιαστικό Μουσείο που στεγάζεται στην δυτική πλευρά του μοναστηριακού συγκροτήματος στο χώρο των παλιών κελιών .Εδώ φυλάσσονται σε ειδικές προθήκες κειμήλια του μοναστηριού, αφιερώματα, ιερές εικόνες, και ανάμεσά τους η εικόνα της Παναγίας “Ρόδο Αμάραντο”, φτιαγμένη γύρω στα 1774, άμφια, ιερά σκεύη, μουσικά χειρόγραφα, τούρκικα φιρμάνια, κ.α.

Άξιο επισκέψεως είναι και το Ιστορικό αρχείο – Μουσείο Ύδρας. Σκοπός του να διαφυλάξει στη μνήμη μας τους αγώνες των Υδραίων, αλλά και τον πολιτισμό τους. Τα εκθέματα του μουσείου απλώνονται σε δύο ορόφους: Εδώ θα θαυμάσουμε ακρόπρωρα, σημαίες, όπλα, στολές, κειμήλια από την Επανάσταση, από τους Βαλκανικούς και τους Παγκόσμιους Πολέμους, μεγάλη συλλογή προσωπογραφιών και υδατογραφιών, τη Χάρτα του Ρήγα, ξεχωριστό τμήμα με ενθυμήματα του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη και την ασημένια λήκυθο με την ταριχευμένη καρδιά του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη.

Ανηφορίζοντας στα στενά της Ύδρας, οδεύουμε προς τον επόμενο σταθμό μας, την Υπαπαντή του Χριστού. Πρόκειται για μια από τις πιο ιστορικές εκκλησίες που υπάρχουν στο νησί. Ξεχωρίζει από το κοκκινωπό χρώμα της που οφείλεται σε τοπικό δομικό υλικό. Περίφημο θεωρείται το ξυλόγλυπτο τέμπλο της. Οικοδομήθηκε το 1780 από τον Λάζαρο Κοκκίνη, παππού της Μπουμπουλίνας και των Κουντουριώτηδων Στον περίβολό της βρίσκονται οι τάφοι των Γ. Κουντουριώτη και Σαχτούρη.

Επισκέψιμο από Μάρτιο μέχρι Οκτώβριο είναι το κοντινό αρχοντικό του υδραίου πρόκριτου Λαζάρου Κουντουριώτη, χτισμένο την εποχή της ναυτικής ακμής του νησιού, στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αι. Η οικία περιήλθε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, ως δωρεά του δισέγγονού του Παντελή Κουντουριώτη και της συζύγου του Φρόσως, με σκοπό να μετατραπεί σε μουσείο. Στον όροφο θα δούμε πώς ήταν τα υδραίικα αρχοντικά παρατηρώντας τα έπιπλα, τους ζωγραφικούς πίνακες, τα σκεύη, και τα προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Κουντουριώτη. Στον άνω όροφο εκτίθεται αξιόλογη συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με παραδοσιακές ενδυμασίες, κοσμήματα, διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα που αφορούν κυρίως στη νησιωτική παραδοσιακή τέχνη. Στο ισόγειο, στα παλιά κελάρια του σπιτιού που έχουν κατάλληλα διαμορφωθεί, εκτίθενται μόνιμα πίνακες δύο καταξιωμένων ζωγράφων, του Περικλή Βυζάντιου (1893-1972) και του γιου του Κωνσταντίνου Βυζάντιου (1924-2007).

Συνεχίζουμε για την επόμενη στάση μας, το Αρχοντικό του Παύλου Κουντουριώτη. Βρίσκεται στην πλαγιά ενός πευκόφυτου λόφου, στα δυτικά του λιμανιού. Το κτίριο ανεγέρθηκε στα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα. Το 1991 αγοράστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού. Αν και ανοίγει περιστασιακά, αξίζει να το δούμε από κοντά και να θαυμάσουμε την αρχιτεκτονική του. Αν μπούμε στο εσωτερικό θα θαυμάσουμε την τέχνη με την οποία δημιουργήθηκαν οι ξύλινες οροφές, τα δάπεδα με τις ασπρόμαυρες μαρμάρινες πλάκες και η επιβλητική σκάλα. Στην πλαγιά του λόφου, ανάμεσα στη θάλασσα και το αρχοντικό, ενταφιάστηκε ο ναύαρχος το 1935.

Συνεχίζουμε την εξερεύνηση του νησιού, επιλέγοντας να επισκεφθούμε το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία που γιορτάζει στις 20 Ιουλίου. Παίρνουμε το ανηφορικό μονοπάτι που θα μας οδηγήσει σε περίπου μία ώρα στη φημισμένη μονή της Ύδρας, που χρονολογείται στο 1813 και υπήρξε μετόχι της Μονής Φανερωμένης Το ανέβασμα, αν και κουραστικό, θα μας αποζημιώσει, αφού θα απολαύσουμε την πανέμορφη φύση, αλλά και εξαιρετική θέα. Το καθολικό του Μοναστηριού είναι βασιλική με τρούλο και παραπέμπει σε αγιορείτικο κτίσμα. Θα θαυμάσουμε τις ενδιαφέρουσες εικόνες, το ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και την τοιχογραφία του Παντοκράτορα στον τρούλο. Η Μονή στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ήταν φυλακή και σε αυτήν κλείστηκαν ο Κολοκοτρώνης μαζί με άλλους οπλαρχηγούς.

Για τέλος κρατήσαμε την επίσκεψη στη Μονή της Αγίας Τριάδος. Θα πάρουμε τον παραλιακό δρόμο, που ενώνει την Χώρα με το Μανδράκι. Στην διαδρομή θα απολαύσουμε τα παλιά κανόνια, που ακόμα στέκουν περήφανα κάτω από την πλατεία Μιαούλη, ένα τεράστιο σύγχρονο γλυπτό, τον Ήλιο του Απόλλωνα, ανεμοκίνητο, πλάτους 9,1 μέτρων, φτιαγμένο από μπρούτζο, που δώρισε ο καλλιτέχνης Τζεφ Κουνς στο νησί, αλλά και τις μικρές βραχώδεις παραλίες. Πάνω από την περιοχή Μανδράκι, ανατολικά του οικισμού, βρίσκεται η Ι. Μονή της Αγίας Τριάδας, κτισμένη ψηλά στην κορυφή του βουνού Η ανέγερση της Μονής προσδιορίζεται το 1704 με κτήτορά της, τον ιερέα Αντώνιο Οικονόμου. Το μοναστηριακό συγκρότημα παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά του ορθόδοξου τύπου μοναστηριών, με την βυζαντινού ρυθμού εκκλησία στην μέση και γύρω της τα κτηριακά συγκροτήματα, είσοδο με καμάρα, κήπο, κτίσματα με τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, κελιά, ξενώνα κλπ. Οι εικόνες του ναού πιθανότατα να έχουν αγιογραφηθεί από τον Υδραίο αγιογράφο Καρατζά.

Η Ύδρα, όποια περιήγησή της κι αν διαλέξουμε, είναι απολαυστική και μοναδική. Γι αυτό διάσημοι Έλληνες και ξένοι ζωγράφοι, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Χατζηκυριάκος Γκίκας, ο Τέτσης και ο Βυζάντιος απεικόνισαν στα έργα τους τα τοπία της. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ύδρα υπάρχει παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών από το 1936, το οποίο στεγάζεται στο τετραώροφο αρχοντικό του Εμμανουήλ Τομπάζη και της Ξανθής Δ. Σαχίνη στα δυτικό τμήμα του λιμανιού. Το νησί άλλωστε γίνεται ακόμα πιο διάσημο μετά την δεκαετία του 1950, όταν γυρίστηκε εκεί το Παιδί και το Δελφίνι με την Σοφία Λόρεν. Το επισκέφθηκαν τότε πολλοί επώνυμοι, όπως οι Τζο Λένον, Ερικ Κλάπτον, Rolling Stones, Ωνάσης και Κάλλας, Τζάκι Ο, Ρεξ Χάρισον, Πήτερ Ουστίνωφ, Σοράγια, Χένρι Μίλερ, ο Λέοναρντ Κοέν – ο οποίος είχε σπίτι στο νησί -, η Μελίνα με τον Ντασέν και πολλοί άλλοι. Συνεχίζει και είναι περιζήτητο και αξιαγάπητο.

Συνεχίζουμε για τις Σπέτσες, ένα ακόμα όμορφο και ιστορικό νησί του Αργοσαρωνικού

Στην αρχαιότητα, το νησί ονομάζονταν “Πιτυόνησος” και “Πιτυούσα”, εξαιτίας των πολλών πεύκων του. Το σημερινό του όνομα το πήρε από τους ναυτικούς του Μεσαίωνα Καταλανούς, Γενουάτες, Ενετούς και Φράγκους, που την αποκαλούσαν “Ιζόλα ντι Σπέτζια”, που σημαίνει “Νησί των αρωμάτων”, λόγω των πολλών του λουλουδιών. Στην εποχή της Φραγκοκρατίας οι Σπέτσες περιήλθαν στους Ενετούς (1220-1460) και από αυτούς στους Τούρκους. Τον 17ο αιώνα ο πληθυσμός της ήταν κυρίως Αρβανίτες Χριστιανοί, που είχαν εγκατασταθεί εκεί από τον 15ο αιώνα. Ο αρχικός μεσαιωνικός οικισμός ήταν βορειοδυτικά της σημερινής πόλης, στη σημερινή θέση “Καστέλι”.

Οι κάτοικοι των Σπετσών έλαβαν μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1770) και υπέστησαν μεγάλη καταστροφή από τους Τούρκους. Ύστερα όμως από πέντε χρόνια αμνηστεύθηκαν και τότε οι κάτοικοι κατέβηκαν στην παραλία και έκτισαν την σημερινή πόλη. Την φιλοπατρία τους όμως οι Σπετσιώτες την έδειξαν και το 1790, όταν έσπευσαν να βοηθήσουν τον Λάμπρο Κατσώνη και για την πράξη τους αυτή υπέστησαν πάλι νέα καταστροφή από τους Τούρκους. Την περίοδο 1821-1832, οι Σπέτσες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση και ήταν από τους πρώτους που ύψωσαν τη σημαία της.

Σήμερα, οι Σπέτσες αποτελούν ιδανικό προορισμό για μικρές αποδράσεις όλο τον χρόνο, αλλά και για καλοκαιρινές διακοπές. Η κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, οι υπέροχες παραλίες, η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της και το κοσμικό Παλιό Λιμάνι θα μας μαγέψουν με την πρώτη ματιά. Στα στενά της πόλης των Σπετσών θα συναντήσουμε νεοκλασικά σπίτια, βοτσαλωτές αυλές, πολύχρωμα μυρωδάτα λουλούδια και πανέμορφα μπαλκόνια. Στις Σπέτσες, απαγορεύεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και οι μετακινήσεις γίνονται με μοτοσικλέτες, ποδήλατα, ταξί ,ιππήλατες άμαξες και φυσικά περπατώντας!

Ξεκινάμε την βόλτα μας από την ανατολική πλευρά του νησιού, για να επισκεφθούμε την Αναργύρειο – Κοργιαλένειο Σχολή, με το πλούσιο ιστορικό αρχείο. Ιδρύθηκε το 1927 από τον Σωτήριο Ανάργυρο και λειτούργησε μέχρι το 1983 ως οικοτροφείο, σύμφωνα με τα πρότυπα των διάσημων Βρετανικών Σχολείων Eaton και Harrow, αναδεικνύοντας φημισμένους επιστήμονες, πολιτικούς και καλλιτέχνες. Αποτέλεσε έμπνευση για τη νουβέλα του John Fowles “Ο Μάγος”. Ο συγγραφέας είχε διδάξει ο ίδιος στη σχολή. Σήμερα, το νεοκλασικό αυτό οικοδόμημα χρησιμοποιείται ως χώρος διεξαγωγής συνεδρίων καθώς και διοργανώσεων πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος.

Στη συνέχεια και στο κέντρο της Χώρας θα επισκεφθούμε το αρχοντικό του Μπούμπουλη και σπίτι της συζύγου του Μπουμπουλίνας, που λειτουργεί και ως Μουσείο, στην πλατεία Πευκάκια. Ξεχωρίζει το υπέροχο σκαλιστό ταβάνι στη μεγάλη σάλα. Φιλοξενεί προσωπικά αντικείμενα και ιστορικά κειμήλια, που συνδέονται με τη δράση της ηρωίδας του 1821. Απέναντι υπάρχει το νεοκλασικό αρχοντικό του ευεργέτη των Σπετσών Σωτήριου Ανάργυρου, που χτίστηκε τον 18ο αι. Κατά καιρούς φιλοξένησε το δημαρχείο, τη γαλλική οικογένεια βαρόνων Ρότσιλδ, ενώ λειτούργησε και ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Κοντά στο λιμάνι της Ντάπιας, στο οποίο βρίσκεται το παλαιό πυροβολείο. Βρίσκεται το αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη, του πρώτου κυβερνήτη του νησιού, που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Εδώ θα δούμε αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν περισσότερα από 4.000 χρόνια πολιτιστικής ιστορίας του νησιού, αλλά και σημαντικά κειμήλια της Επανάστασης του 1821.

Συνεχίζοντας τον περίπατό μας προς το Παλιό Λιμάνι, θα συναντήσουμε την Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη. Πρόκειται για ένα από τα 120 δημοτικά αλληλοδιδακτικά σχολεία που ίδρυσε ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος είχε βάλει ως στόχο την ίδρυση ενός τουλάχιστον σχολείου σε κάθε χωριό και κωμόπολη και στο οποίο οι μεγαλύτεροι μαθητές έκαναν μαθήματα στους μικρότερους. Το 1986 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σπετσών ξεκίνησε εκστρατεία για την ανακαίνισή της, που ολοκληρώθηκε το 2001 με δαπάνη του Ιδρύματος Νιάρχου, του Δήμου Σπετσών και του Κράτους. Σήμερα φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνελεύσεις σχολείων και σωματείων καθώς και συνέδρια.

Πολύ κοντά στην Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη θα αντικρύσουμε την Μονή του Αγίου Νικολάου. Χτίστηκε περίπου στις αρχές του 18ου αιώνα και στο καμπαναριό της υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821.

Προχωράμε μέχρι το Παλιό λιμάνι με τα καπετανόσπιτα σκαρφαλωμένα σε σημεία ψηλότερα από τον παραδοσιακό πέτρινο δρόμο, τα σπίτια με τα κεραμίδια και τους όμορφους κήπους. Η εικόνα στο Παλαιό Λιμάνι είναι όμορφη όλες τις ώρες της ημέρας: Το γαλήνιο φυσικό περιβάλλον, τα κάθε λογής πλεούμενα που είναι αγκυροβολημένα, τα καφέ μπαρ, οι ψαροταβέρνες, τα μεζεδοπωλεία και τα εστιατόρια πολυτελείας συνθέτουν ένα σύνολο με ξεχωριστή φυσιογνωμία.

Θα ολοκληρώσουμε την περιήγησή μας στις Σπέτσες με την επίσκεψή μας στο Φάρο, που βρίσκεται στην βορειότερη άκρη του Παλιού Λιμανιού. Χτίστηκε εκεί το 1837, βρίσκεται σε λειτουργία από τότε και είναι ένας από τους παλαιότερους στην Ελλάδα, μαζί με αυτόν της Τζιας. Αυτός που κοσμεί σήμερα τον παλαιό λιμένα των Σπετσών είναι ο πέτρινος και πρωτολειτούργησε το 1885. Η θέα από εδώ είναι υπέροχη, όπως και οι κήποι τριγύρω που στολίζονται με τα γλυπτά της διάσημης γλύπτριας Ναταλίας Μελά, προσδίδοντας μία νότα ιδιαίτερης ομορφιάς σε αυτό το άκρο του νησιού.

Τυπικά η προτεινόμενη διαδρομή τελειώνει εδώ και παίρνουμε το πλοίο της επιστροφής, όμως τα δύο νησιά είναι ανεξάντλητα καθώς και οι εμπειρίες που προσφέρουν. Με την έννοια αυτή όχι μόνο θα θέλαμε να μείνουμε περισσότερο σ’ αυτά και να επιστρέψουμε ξανά και ξανά, πολλές φορές έχοντας τα στην καρδιά μας.