Σούνιο-Νησίδα Πατρόκλου και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη (GR3000005)

Η έκταση της προστατευόμενης περιοχής ανέρχεται σε 5.374,32 εκτάρια. Το χερσαίο τμήμα της περιοχής έχει ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο. Αποτελείται από τρία οικοσυστήματα, τα οποία αντιπροσωπεύουν και τους τρεις τύπους μεσογειακών οικοσυστημάτων της Ελλάδας, δηλαδή τα πευκοδάση, τη μακία (ηπειρωτική και παράκτια) και τα φρύγανα, σε διάφορα διαδοχικά στάδια. Η ηπειρωτική μακία κυριαρχείται από θάμνους Quercus coccifera ή μικρά δέντρα. Στην περιοχή του χώρου υπάρχουν παλιά μεταλλεία και χώροι αρχαιολογικού και παλαιοντολογικού ενδιαφέροντος. Εντός της περιοχής εντάσσεται και το παράκτιο έλος των Λεγραινών. Ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου (ΙΣΝ) ιδρύθηκε το 1971. Καλύπτει 3.500 εκτάρια, εκ των οποίων τα 750 εκτάρια είναι αυστηρά προστατευόμενη περιοχή. Η απόφαση για την ίδρυση αυτού του Εθνικού Δρυμού, ο οποίος προστατεύεται επίσης από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης, ελήφθη λόγω της οικολογικής, ιστορικής, γεωλογικής και παλαιοντολογικής σημασίας της εν λόγω περιοχής: Το χαλέπιο πευκόδασος που κυριαρχεί στη βλάστηση του ΙΣΝ είναι το πιο εκτεταμένο και καλά διατηρημένο πευκόδασος στην περιοχή της ανατολικής Αττικής. Η σημασία αυτού του δάσους για το μικροκλίμα της υπερπληθυσμένης περιοχής της Αθήνας είναι προφανής. Επίσης, ένας μεγάλος αριθμός φυτικών και ζωικών ειδών βρίσκουν κόγχες σε αυτό το δάσος. Η χλωρίδα του ΙΣΝ παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Δύο είδη είναι ελληνικά ενδημικά, μόνο που απαντώνται στη συγκεκριμένη περιοχή. Η περιοχή περιλαμβάνει και τα τρία μεσογειακά οικοσυστήματα της Ελλάδας, δηλαδή τα δάση χαλεπίου πεύκης, την ηπειρωτική μακία (σχηματισμοί Quercus coccifera), την παράκτια μακία (σχηματισμοί Juniperus) και τα φρύγανα. Μπορείτε να δείτε διαφορετικά διαδοχικά στάδια κάθε τύπου οικοσυστήματος εδώ. Λόγω αυτής της ποικιλίας οικοσυστημάτων και διαδοχικών σταδίων, καθώς και λόγω του γεγονότος ότι το ΙΣΝ δεν απέχει πολύ από την Αθήνα, μπορεί να χρησιμεύσει ως ιδανικός τόπος για σκοπούς περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ένας μεγάλος αριθμός ορυκτών έχει βρεθεί στην περιοχή του ΙΣΝ, μερικά από τα οποία είναι εντελώς νέα στην επιστήμη. Είναι αυτή η ποικιλία ορυκτών και πετρωμάτων που ενίσχυσε την ανάπτυξη μιας μοναδικής μεταλλευτικής βιομηχανίας κατά την κλασική περίοδο (480 π.Χ.). Αποδείξεις για την ευημερία αυτής της μεταλλευτικής βιομηχανίας στην αρχαιότητα είναι ακόμα ορατές, καθώς το ΙΣΝ είναι γεμάτο από λείψανα αρχαίων ορυχείων, εργαστηρίων, σπιτιών, ιερών και άλλων μνημείων. Η περιοχή του ΙΣΝ έχει πολλά σπήλαια και άλλους καρπικούς σχηματισμούς. Αυτοί οι σχηματισμοί λειτούργησαν ως παγίδες κατά τη διάρκεια των διαφόρων γεωλογικών περιόδων. Το αποτέλεσμα ήταν η ανακάλυψη πολλών απολιθωμάτων, ειδικά στο βόρειο τμήμα του ΙΣΝ. Από τα φυτικά απολιθώματα που βρέθηκαν, τα πιο ενδιαφέροντα ήταν αυτά της Pinus maritima και της Quercus suber, δύο είδη που σήμερα απουσιάζουν από το ανατολικό τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου, και της Pinus nigra, Buxus sempervirens, που τώρα περιορίζονται μόνο σε υψηλότερα υψόμετρα. Μια ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει το ΙΣΝ ανακηρύχθηκε Περιοχή Αρχαιολογικού και Ιστορικού Ενδιαφέροντος και Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Προτείνεται η προστατευόμενη περιοχή να επεκταθεί προς τα νότια, προκειμένου να συμπεριλάβει την περιοχή γύρω από τον ναό του Σουνίου, τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της χερσονήσου του Σουνίου και της νησίδας Πάτροκλος, καθώς και την ίδια τη νησίδα. Η θαλάσσια περιοχή που αναφέρθηκε παραπάνω φέρει βυθούς Posidonia oceanica σε άριστη κατάσταση. Είναι επείγον να προστατευθεί αυτός ο βιότοπος από τη συνεχώς αυξανόμενη ρύπανση στον Σαρωνικό κόλπο. Η νησίδα Πάτροκλος περιλαμβάνεται στις προτεινόμενες περιοχές, καθώς, λόγω της γεωγραφικής της θέσης (όπως και του ΙΣΝ), παρέχει καταφύγιο σε όλα τα μεταναστευτικά πουλιά που περνούν πάνω από τη χερσόνησο του Σουνίου. Επίσης, οι πολυάριθμες θαλάσσιες σπηλιές κατά μήκος της ακτής τόσο της χερσονήσου του Σουνίου όσο και της νησίδας Πάτροκλος μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικό καταφύγιο για τη μεσογειακή φώκια. Η χλωρίδα της περιοχής, αν και δεν έχει μελετηθεί ακόμα, μπορεί να αποδειχθεί ενδιαφέρουσα. Η παρούσα περιοχή γενικά θα πρέπει να προστατευθεί και τουλάχιστον το σημερινό καθεστώς δεν θα πρέπει να αποσυρθεί, καθώς οι διεκδικήσεις γης από ιδιώτες θέτουν όλους τους οικοτόπους σε τεράστιο κίνδυνο. Τα είδη που προστατεύονται βάσει των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους οικοτόπους είναι: Είδη Testudo hermanni και Περιθωριοποιημένη χελώνα - Testudo marginata Ενδιαιτήματα Ετήσια βλάστηση παρασυρόμενων γραμμών, Δενδρώδες matorral με Juniperus spp., ασβεστολιθικές βραχώδεις πλαγιές με χασμοφυτική βλάστηση, Cisto-Lavenduletalia σκληρόφυλλες αμμοθίνες, Εμβρυικές μετατοπιζόμενες θίνες, Μεσογειακοί και θερμοατλαντικοί αλόφιλοι θάμνοι (Sarcocornetea fruticosi), Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά πεύκα της Μεσογείας, Δάση Olea και Ceratonia, Κρεβάτια Ποσειδωνίας (Posidonion oceanicae), Ψευδο-στέπα με χόρτα και ετήσια του Thero-Brachypodietea, Υφάλους, Αμμουδιές που καλύπτονται ελαφρώς από θαλασσινό νερό όλη την ώρα, Φρύγανα Sarcopoterium spinosum, Νότιες παρόχθιες στοές και αλσύλλια (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae), Απόκρημνοι θαλάσσιοι βράχοι των ακτών της Μεσογείου με ενδημικό Limonium spp.