Δήμος Τροιζηνίας-Μεθάνων

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΙΖΗΝΟΣ

Η περιήγηση σε αυτόν τον Τόπο είναι μια περιπλάνηση στο χρόνο. Ξεκινώντας από τα βάθη των αιώνων, με αλληλοεμπλεκόμενες εικόνες, μνήμες και βιώματα, καταλήγει σε πλήρη αποτύπωση της γεωλογικής, πνευματικής, ιστορικής, πολιτισμικής και πολιτιστικής κληρονομιάς ολάκερης της Ελλάδας. Σαν μυθιστόρημα, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη ως την τελευταία του σελίδα…

Το συμπυκνωμένο – βιωματικό οδοιπορικό ξεκινά από το Γαλατά, την έδρα του Δήμου. Ένας ισχυρός σεισμός γύρω στο 400 μ.Χ. άφησε πίσω του στενό θαλάσσιο δίαυλο και θεωρητικά «διαχώρισε» τον Γαλατά από τον Πόρο. Στην πραγματικότητα δημιούργησε ένα ενιαίο οπτικό αριστούργημα, με βάρκες και μικρά οχηματαγωγά πλοία να πηγαινοέρχονται, συμπληρώνοντας μια μαγική εικόνα.

Στον Τόπο όπου όλα είναι με «καλλιτεχνικό τρόπο φτιαγμένα», δεν μπορούν να απουσιάζουν  οι καλά κρυμμένοι γεωλογικοί θησαυροί. Το Διαβολογέφυρο, επάξια θεωρείται αγαπημένο φαράγγι περιπατητών και ψαγμένων περιηγητών. Ποτάμι, πελώρια πλατάνια, λιμνούλες με πεντακάθαρα νερά, μικρή γέφυρα που ενώνει επιβλητικά βράχια με πατημασιές κατσίκας, διαβόλου ή του θεού Πάνα…, συνθέτουν ένα σκηνικό που μοιάζει να βγαίνει από παραμύθι…

Ο χείμαρρος του Διαβολογέφυρου καταλήγει στον Υδροβιότοπο της Ψήφτας, που έχει κηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού με ΦΕΚ ως «περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους». Είναι σταθμός ξεκούρασης και ανεφοδιασμού για μεταναστευτικά πουλιά και σημαντικό καταφύγιο για διαχειμάζοντα, ενώ έχουν καταγραφεί περισσότερα από 89 είδη πουλιών από 34 διαφορετικές οικογένειες.

Η μαγική – ερωτική περιπλάνηση δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και το Φαράγγι του Έρωτα, εκεί, όπου σκοτώθηκε ο Ιππόλυτος, με τα επιβλητικά βράχια να «κορνιζάρουν» το εξωτικό τοπίο που απολήγει στη θάλασσα.

Αναπόσπαστο κομμάτι του «επίγειου παραδεισένιου Τόπου» αποτελούν τα πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα που διηγούνται με το δικό τους τρόπο μια  μακρά ιστορία… Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η ιστορική Τροιζήνα. Ο επισκέπτης, ως  ιχνηλάτης στο βάθος των αιώνων, ανταμώνει με την Πέτρα του Θησέα, τον Ναό του Ιππόλυτου, το Ασκληπιείο, τα απομεινάρια των Τειχών της Πόλης του 4^ου αι. π.Χ., τους δύο μεγάλους Πύργους του 3^ου αι. π.Χ., τα ερείπια του παλαιοχριστιανικού Ναού της παλιάς Επισκοπής, καθώς και με τον Τόπο όπου έγινε η Γ΄ Εθνοσυνέλευση το 1827, εκλέχθηκε Α΄ Κυβερνήτης της Ελλάδος ο Ιωάννης Καποδίστριας και ψηφίστηκε το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος».

Η αποτύπωση της ακμής της Μυκηναϊκής Τροιζήνας ξεδιπλώνεται σε κάθε σπιθαμή γης. Οι τρεις Βασιλικοί Θολωτοί Τάφοι των Μυκηναϊκών χρόνων και η μεσοελλαδική Ακρόπολη  στη Μαγούλα που παραπέμπουν σε εποχή πριν από τον Τρωικό πόλεμο, ο φυσικός λιμένας Πώγωνας ως πολεμικό λιμάνι της Τροιζήνας (σημερινό Βίδι) που φιλοξένησε μέρος του ελληνικού στόλου πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, τα ερείπια του αρχαϊκού ναού της Σαρωνίας Αρτέμιδος και η «Βυθισμένη Πολιτεία» στην Ψήφτα, διάσπαρτα ταφικά ευρήματα, είναι μερικά από τα αμέτρητα «ίχνη» μιας άλλης εποχής, που δονούν και τις πιο ευαίσθητες χορδές του νου και της ψυχής κάθε αρχαιολάτρη.

Εισχωρώντας στην ενδοχώρα του ημιορεινού τμήματος, διασχίζοντας  ασημένια τοπία από ελαιώνες και καταπράσινους κάμπους, συναντάμε τους Οικισμούς Καρατζά, Αγία Ελένη, Χώριζα και Ευαγγελισμό. Κατηφορίζοντας ανταμώνουμε με τους Οικισμούς Δρυόπη και Άνω Φανάρι με τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια και το «φυσικό μπαλκόνι» από το οποίο νιώθεις ότι θα αγγίξεις τον Σαρωνικό και τον κόλπο της Επιδαύρου, την Αίγινα, το Αγκίστρι, τον Πειραιά, την Τροιζηνία, τα Μέθανα, τον Πόρο και τη βραχονησίδα Σαν Τζώρτζης. Επιβλητικά ορθώνεται ο ορεινός όγκος Ορθολίθι ή Κοιμωμένη, σε σχήμα που θυμίζει γυναίκα ξαπλωμένη -σε ύπτια θέση- με τα γόνατα ελαφρώς ανασηκωμένα. Η ειδυλλιακή πορφυροκίτρινη εικόνα που ξετυλίγεται στο μαγευτικό ηλιοβασίλεμα πίσω από την Κοιμωμένη χαράσσεται ανεξίτηλα στην μνήμη και την ψυχή όποιου την αντικρύσει.

Ένα αληθινό όμως έργο τέχνης δεν τελειώνει ποτέ… Η Νησίζα, η Νεράτζιζα και ο Μύλος, καταπράσινοι, με πεντακάθαρα γαλαζοπράσινα νερά και βοτσαλωτούς κολπίσκους. Τα Βοτσαλάκια, η μαγευτική παραλία με τα διάφανα τιρκουάζ νερά και τα ανοιχτόχρωμα αποστρογγυλεμένα βότσαλα να απλώνονται κάτω από επιβλητικά βράχια, με παραδοσιακή καντίνα χαρακτηρισμένη από τον Guardian ως μία από τις 10 καλύτερες στην Ελλάδα. Η Καλλονή, με τη ζεστή και καθαρή θάλασσα και την καταπράσινη φύση πλημμυρισμένη από τις ερωτικές αναθυμιάσεις των ανθοκαλλιεργειών και των εσπεριδοειδών. Η Ψήφτα με άμμο, βότσαλα και καταγάλανα νερά, οι παραλίες Μελίσσι, κάτω από τη Μεταμόρφωση, Δάρδιζα,  Ξηρολίμνη, Άγιος Νικόλαος και Ακτή της Αγάπης κάτω από την Τακτικούπολη, αμέτρητοι ανώνυμοι και επώνυμοι κολπίσκοι, συνθέτουν έναν πίνακα ζωγραφικής με γαλαζοπράσινες πινελιές…

Η ευλογημένη τούτη γη προσφέρει απλόχερα λάδι, εσπεριδοειδή, φρούτα, πατάτες, κρασί, κτηνοτροφικά προϊόντα, μέλι και άφθονο φρέσκο ψάρι.  Η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση, η φιλόξενη διάθεση των ντόπιων, οι διαρκώς αναπτυσσόμενες τουριστικές υποδομές, τα ταβερνάκια που ικανοποιούν και τους πιο απαιτητικούς γευστικούς κάλυκες, καθιστούν την περιοχή ακόμη πιο ελκυστική.

Όπως σε ένα κύκλο, κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα και αρχή και τέλος, κάθε κομμάτι αυτού του Τόπου είναι αρχή και τέλος μιας μοναδικής βιωματικής εμπειρίας.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΘΑΝΩΝ

Η Χερσόνησος των Μεθάνων έχει βαθιές γεωλογικές και ιστορικές ρίζες. Δεν έχει αρχή, μέση και τέλος, δεν αρθρώνεται γραμμικά, δεν χαρτογραφείται με συνέπεια. Είναι ένας τόπος συνυφασμένος με το ηφαίστειό του. Κατά τον Παυσανία, εξερράγη για πρώτη φορά στις αρχές του 3^ου αι. π.Χ. και οι θερμές πηγές εμφανίστηκαν μετά την έκρηξη. Εντοπίζονται 30 περίπου κρατήρες και μαζί με τα ηφαίστεια της Μήλου, της Σαντορίνης και της Νισύρου, σχηματίζουν το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.

Τα 60 Km σηματοδοτημένα μονοπάτια χαραγμένα στη λάβα, διασχίζοντας εναλλασσόμενα φυσικά τοπία και πευκοδάση, τα πεντακάθαρα νερά, οι αμμώδεις παραλίες και οι βραχώδεις κολπίσκοι με τα κόκκινα-γκρι-μαύρα ηφαιστειακά βότσαλα, ικανοποιούν και τον πιο απαιτητικό φυσιολάτρη – περιηγητή.

Οι εαρινές εκδηλώσεις με το ιδιαίτερο πολιτιστικό αποτύπωμα, η προσήνεια, η κουλτούρα, η ποιότητα και η φιλοξενία των ντόπιων, τα πεντακάθαρα παραθαλάσσια καταλύματα, τα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά εδέσματα, τα τοπικά κρασιά, η ρίγανη με το μοναδικό άρωμα, τα πεντανόστιμα σύκα και τα αμύγδαλα, οδηγούν σε πρωτόγνωρες γευσιγνωστικές διαδρομές και πολιτιστικά μονοπάτια και καθιστούν τον τόπο ιδανικό προορισμό για πρωτόγνωρες βιωματικές αποδράσεις.

Η απόλυτη αρμονία της άγριας φυσικής ομορφιάς και του ανθρώπινου παράγοντα ξεκινά από το περίφημο Κάστρο του Φαβιέρου, χτισμένο σε ερείπια αρχαίου οχυρού από τον Γάλλο στρατηγό, ο οποίος εκεί οργάνωσε τον πρώτο τακτικό στρατό του νέου Ελληνικού κράτους.

Ακολουθεί η Λουτρόπολη με την ηφαιστειακή πισίνα από θειάφι να χύνεται στη θάλασσα. Το αποτύπωμα μιας πυρακτωμένης μνήμης που συνεχίζει να σφραγίζει τον τόπο είναι τα ιαματικά λουτρά, με την πληθώρα πολύτιμων συστατικών, ιχνοστοιχείων, μετάλλων και ορυκτών. Ανατολικά δεσπόζει το κατάφυτο Νησάκι των Αγίων Αναργύρων, μια μικρή χερσόνησος, με κατάλοιπα αρχαίας οχύρωσης, ίχνη από κυκλώπεια τείχη του 6^ου αι. π.Χ., τον ομώνυμο ιερό ναό και ένα περιμετρικό πλακόστρωτο σοκάκι ιδανικό για ειδυλλιακές βόλτες. Την εκπληκτική αμμουδερή παραλία διαδέχεται πλακόστρωτος πεζόδρομος για ρομαντικούς περιπάτους που καταλήγει στη Λιμνιώνα, την πευκόφυτη παραλία με την ψιλή άμμο και τα γαλαζοπράσινα νερά.

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό, ξεπροβάλλουν ο Άγιος Γεώργιος, με το βυθισμένο τσιμεντένιο γερμανικό πλοίο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που αποτελεί πλέον τον λιμενοβραχίονα του μικρού λιμανιού και ο Άγιος Νικόλαος με τα Λουτρά του Παυσανία, την πλουσιότερη πηγή σε πυριτικό οξύ στον κόσμο, με θειούχο νερό 29,5⁰C, ιδανική για γυναικολογικές και δερματικές παθήσεις.

Ανηφορίζοντας, μέσα από πευκοδάση, ηφαιστειακούς κρατήρες, ερειπωμένους ανεμόμυλους και βυζαντινά ξωκλήσια ανταμώνουμε τους ημιορεινούς παραδοσιακούς οικισμούς Κυψέλη, Αγίους Θεοδώρους, Κουνουπίτσα, Παλαιά Λουτρά και  Μακρύλογγο, μαγεμένοι από τη θέα προς Αίγινα και Αγκίστρι.

Στους πρόποδες του πιο γνωστού κρατήρα του ηφαιστείου, βρίσκεται η Καημένη ή Καμένη Χώρα, χτισμένη στο ηφαιστειακό πέτρωμα, με κάποια από τα σπίτια να έχουν εσωτερικές τρύπες στην πλαγιά του ηφαιστείου σταθερής θερμοκρασίας 16^ο C, που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση τροφίμων, κρασιού κ.α.

Με θέα τον κόλπο της Επιδαύρου, συναντάμε το Μεγαλοχώρι, και το Μεγαλοποτάμι, ενώ παραλιακά ανταμώνουμε το Βαθύ, το γραφικό ψαροχώρι, με το φυσικό απάνεμο λιμανάκι και το μοναδικό ηλιοβασίλεμα, με τα πορφυροκίτρινα χρώματα πίσω από τα βουνά της Κοιμωμένης. Στο δυτικότερο άκρο της χερσονήσου, μετατρέποντας το τοπίο σε πίνακα ζωγραφικής, δεσπόζει η Κρασοπαναγιά, το ξωκλήσι που σύμφωνα με το μύθο χτίστηκε από χώμα και κρασί πάνω σε απότομα γκρίζα βράχια.

Ολοκληρώνοντας το οδοιπορικό, διασχίζουμε τον Λόφο του Παλαιόκαστρου, με τα ερείπια της Ακρόπολης των αρχαίων Μεθάνων και τα υποθαλάσσια ερείπια της βυθισμένης πόλης και καταλήγουμε στο Σπήλαιο της Περιστέρας, ηλικίας 2,5 εκατ. ετών, αποτελούμενο από τρεις διαδοχικές αίθουσες με νερό, με τη μεσαία να φιλοξενεί σπάνιο είδος νυχτερίδας.

Η περιήγηση στη χερσόνησο με τον αρμονικό συνδυασμό αμέτρητων ετερόκλητων στοιχείων, αποτελεί ένα ασύγκριτο ταξίδι στην φύση, την ιστορία και τη γεωλογία, μια εξίσωση για δυνατούς λύτες και ψαγμένους περιηγητές…