Αρχαιολογικός Χώρος και Μουσείο Κολώνας Αίγινας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κολώνας Αίγινας είναι το πρώτο μουσείο που ιδρύθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος το 1828. Μέχρι και το 1982 στεγαζόταν στο Εϋνάρδειο Διδασκαλείο. Σήμερα βρίσκεται δίπλα στον Αρχαιολογικό Χώρο της Κολώνας. Διαθέτει τρεις αίθουσες με εκθέματα ιστορικής αξίας, απ' όλες τις περιόδους της μακρόχρονης ιστορίας του νησιού, δηλαδή από τη Νεολιθική Περίοδο έως και τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Εκείνα όμως που ξεχωρίζουν και προκαλούν περισσότερο το ενδιαφέρον είναι η αναπαράσταση διώροφης πρωτοελλαδικής κατοικίας με χυτήριο χαλκού, η κεραμική, η τοπική πλαστική της αρχαϊκής περιόδου (7ος-5ος αιώνας π.Χ.), οι επιγραφές, καθώς και τα θραύσματα των αετωμάτων των δύο αρχαϊκών ναών του Απόλλωνα και της Αφαίας. Μάλιστα, σε μία από τις αίθουσες του εκτίθεται ξεχωριστά ένα μέρος της Καποδιστριακής Συλλογής Ανάγλυφων, τα οποία προέρχονται κυρίως από τη Ρήνεια. Στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας αντιπροσωπεύονται όλες οι περίοδοι της μακρόχρονης ιστορίας του νησιού, από τα νεολιθικά οικιστικά κατάλοιπα έως τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Ο τόπος άκμασε ιδιαίτερα κατά την Εποχή του Χαλκού (2.600-2.500 π.Χ.), καθώς επίσης και κατά την Αρχαϊκή Εποχή από τον 7ο αιώνα π.Χ., οπότε και έγινε ακρόπολη της Αίγινας και χώρος λατρείας. Ο οικισμός καταστράφηκε περί τις 10 φορές και ανοικοδομήθηκε. Σώζονται τα βόρεια τείχη, η κατασκευή των οποίων ανάγεται περίπου στο 1600 π.Χ., και κάποια ερείπια που χρονολογούνται γύρω στο 1300 π.Χ. Στη νότια πλευρά της περιοχής υπάρχουν κατάλοιπα βυζαντινών χτισμάτων και ψηλά στον λόφο υπολείμματα από τις κατοικίες των ιερέων. Η τελευταία περίοδος ακμής έρχεται στην Ελληνιστική Εποχή, κάτω από την ηγεσία των βασιλέων της Περγάμου. Ο οικισμός έπαψε να κατοικείται στο τέλος της πρώτης χιλιετίας μ.Χ. Ο Ναός του Απόλλωνα που βρίσκεται στον χώρο χρονολογείται στην Αρχαϊκή Εποχή, 6ος αιώνας π.Χ. Ήταν αρχιτεκτονικού τύπου περίπτερος και δωρικού ρυθμού. Ο λόφος όπου βρίσκεται ο χώρος ονομάστηκε Κολώνα από τους Ενετούς ναυτικούς. Ίσως επειδή τους βοηθούσαν στον προσανατολισμό οι κίονες του Ναού Απόλλωνα, φαίνονταν μίλια μακριά στη θάλασσα.