Το διάσημο μέλι της Αττικής, με ιστορία αιώνων και σύγχρονο παλμό

Θυμάρι, θρούμπι, πεύκο και αρώματα από φρύγανα και βότανα αναδύονται μέσα από το μέλι της Αττικής, με την πανάρχαια φήμη για την πλούσια γεύση του και τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Ξετυλίγοντας τον μίτο της μελισσοκομίας στην περιοχή της Αττικής, ανακαλύπτει κανείς πως πρόκειται για μία πρακτική, γνωστή ήδη, και μάλιστα οργανωμένη συστηματικά, πριν από τον 6ο αιώνα π.Χ., όταν ο Σόλων θέσπισε νομοθετικά μέτρα που αφορούσαν τις αποστάσεις μεταξύ των σημείων εκτροφής των μελισσών, όπως αναφέρεται στα έργα του Πλουτάρχου για τον βίο του νομοθέτη.

Μια ματιά στο πλούσιο παρελθόν του

Το μέλι της Αττικής κατά την αρχαιότητα αποτελούσε εξαγώγιμο προϊόν από τα ακριβότερα στον γνωστό εμπορικό κόσμο της Κλασσικής, της Ελληνιστικής αλλά και της Ρωμαϊκής περιόδου. Η κατανάλωσή του ήταν προνόμιο των πλουσίων ή μέσο θεραπείας για τους ασθενείς, τόσο κατά τον Ιπποκράτη, όσο και από Αιγύπτιους ιατρούς που το συστήνανε, ακόμη και για οφθαλμική χρήση. Υπάρχει πλήθος ευρημάτων από θραύσματα αρχαίων κυψελών σε σημεία ανασκαφών της Αττικής, ή ακόμη και εντός της πόλης των Αθηνών, που αποδεικνύουν την εκτεταμένη μελισσοκομική δραστηριότητα εκτός και εντός του αστικού ιστού.

Τα χαρακτηριστικά που έκαναν το μέλι της Αττικής τόσο εξαιρετικό και περιζήτητο, ήταν οι κλιματολογικές συνθήκες και η ποιότητα του εδάφους της περιοχής, τα οποία διαμόρφωναν μία ιδιαίτερη χλωρίδα, πλούσια σε θεραπευτικά βότανα, από όπου τρυγούσαν οι μέλισσες νέκταρ και γέμιζαν με αρώματα και ξεχωριστή γεύση το μέλι τους. Μάλιστα, το όρος του Υμηττού παρήγαγε τις πιο αρωματικές και θεραπευτικές ποικιλίες, οι οποίες δανείζονταν τις ιδιότητές τους από πεύκα, κουμαριές, φασκομηλιές, θυμαριές, θρούμπι, ρείκια, ρίγανη και άλλα βότανα και δέντρα που άκμαζαν στον καθαρό αέρα και το επαρκώς μεγάλο υψόμετρο που αγγίζει το βουνό.

Η μονή Καισαριανής, στους πρόποδες του Υμηττού, γνωρίζοντας πόσο πλούσια τροφή μπορούσε να προσφέρει το βουνό, διαμόρφωσε μία από τις σημαντικότερες μελισσοκομικές μονάδες της περιοχής κατά τον 13ο αιώνα μ.Χ., η οποία δεν διακόπηκε σε όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου. Κατά τον 16ο αιώνα, η μονή Πεντέλης, ακολούθησε το ίδιο παράδειγμα, δημιουργώντας μία εξίσου σημαντική μονάδα, με κυψέλες διάσπαρτες στις τεράστιες εκτάσεις γης ανά την Αττική, που είχε υπό την κατοχή της, μέρος της παραγωγής της οποίας όφειλε να καταβάλει ως φόρο προς τις οθωμανικές αρχές και συγκεκριμένα προς τη γυναίκα του σουλτάνου.

Εκτός από την εσωτερική κατανάλωση, το μέλι συνέχιζε να αποτελεί εξαγώγιμο προϊόν, το οποίο αποπλήρωνε τις ανάγκες της πόλης σε εισαγώγιμα προϊόντα που είχε ανάγκη, όπως τα δημητριακά.

Το μέλι της Αττικής, ζωντανό και ακμαίο στο σήμερα

Στη σύγχρονη Αττική, υπάρχουν ακόμη μελισσοκόμοι που επιδιώκουν να συνεχίζουν την πανάρχαια αυτή πρακτική και την διατήρηση της φήμης που έχει το μέλι της Αττικής. Σύμφωνα με τα στατιστικά, καταγράφονται περίπου 5.000 επαγγελματίες μελισσοκόμοι στην Αττική.

Αναζητώντας να γευτούμε το διάσημο λοιπόν Αττικό μέλι, βρίσκουμε ακόμη τις παραδοσιακές ποικιλίες από θυμαρίσιο και πευκόμελο, οι ποσότητες των οποίων είναι πλέον μικρές, αλλά δεν παύουν να διατηρούν τα ιδιαίτερα, εύγευστα και αρωματικά χαρακτηριστικά τους.

Εξαιρετική ποιότητας θυμαρίσιο μέλι παράγει και το νησί των Κυθήρων, άλλος ένας τόπος της αττικής γης. Σύμφωνα με τον μύθο, οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως σε αυτό το υπέρμετρα όμορφο μέρος που μοιάζει με παράδεισο, πάτησε για πρώτη φορά το πόδι της η θεά Αφροδίτη, η μελιτέα Θεά, όπως την ονόμαζαν. Τα Κύθηρα διαθέτουν ένα από τα πιο αρωματικά μέλια του κόσμου, με κύρια ανθοφορία το θυμάρι και άλλα αρωματικά φυτά, το οποίο, αν και παράγεται σε μικρή ποσότητα, έχει βραβευθεί σε εγχώριες και διεθνείς εκθέσεις για την ποιότητά του.

Σύμφωνα με σύγχρονες έρευνες, το μέλι δεν είναι τυχαίο πως, όπως αναφέρθηκε, θεωρείται ένας τροφικός θησαυρός και φάρμακο για τον άνθρωπο. Είναι μια θρεπτική, ωφέλιμη, και άμεσα αφομοιώσιμη τροφή, η οποία περιέχει ένζυμα, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες και μυρμηκικό οξύ, το οποίο αποτελεί ένα δραστικό αντισηπτικό. Ως στοιχείο μίας σωστής διατροφής, συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας του ανθρώπου και ιδιότητες του φαρμάκου που του αποδίδονται από την αρχαιότητα, οφείλονται στις αντιμικροβιακές και θεραπευτικές ιδιότητες.

Το μέλι συνίσταται ιδιαίτερα για καρδιοπάθειες, νευρικές διαταραχές, ρευματικές παθήσεις και στην αδενοπάθεια, ενώ φαίνεται να θεραπεύει πληγές, εγκαύματα, σταφυλόκοκκους και μύκητες. Το μέλι της Αττικής, που προέρχεται από θυμάρι, αναφέρεται πως είναι τονωτικό, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, αυξάνει την ενεργητικότητα και τις φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου.