Κυριάκος Κουτσομάλλης: “Τα μουσεία συνιστούν μια ολοκληρωμένη, υψηλών προδιαγραφών εμπειρία απασχόλησης του ελευθέρου χρόνου τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων”

Συνέντευξη με τον Γενικό Διευθυντή Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Δρ. Κυριάκο Κουτσομάλλη:

“Τα μουσεία συνιστούν μια ολοκληρωμένη, υψηλών προδιαγραφών εμπειρία απασχόλησης του ελευθέρου χρόνου τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων”

1. “Attica: Greece in a snapshot” είναι το σλόγκαν της Περιφέρειας Αττικής. Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα πολιτιστικά «στιγμιότυπα» στην Αττική;

Θα ήταν άδικο και μάταιος κόπος να αναζητήσει κανείς ένα «στιγμιότυπο», όπως το ονομάζετε στην Περιφέρεια Αττικής. Η Αττική είναι ένας ευλογημένος τόπος και είναι αναρίθμητα τα ενδιαφέροντα που προσφέρει στους κατοίκους της αλλά και στους επισκέπτες της. Είναι προνόμιο να ζεις υπό τον αττικό ουρανό. Το κλεινόν άστυ.

2. Τι σημαίνει για εσάς το Μουσείο Γουλανδρή και κατά ποσό, πιστεύετε, τα μουσεία αποτελούν διαχρονικά χώρους συνάντησης των λαών;

Για εμάς το Μουσείο Γουλανδρή είναι ένα πιστεύω. Μια αναφορά στις τέχνες και τον πολιτισμό. Ένας φιλόξενος και προσηνής χώρος για όλους. Για ανθρώπους κάθε ηλικίας. Παιδιά, έφηβοι, νέοι και λιγότερο νέοι, όλοι έχουν κάτι να ωφεληθούν από τις προτεινόμενες δραστηριότητες. Είναι επιπλέον ένα γεωγραφικό τοπόσημο για την Αττική. Εμείς το θέλουμε ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού. Μια φωτεινή ρωγμή στην καθημερινότητα μιας δύσκολης πόλης.

3. Με ποιους τρόπους διασφαλίζεται η «μακροβιότητα» ενός μουσείου; Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον ρόλο των νέων τεχνολογιών και ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας για το Μουσείο Γουλανδρή;

Η μακροβιότητα διασφαλίζεται από τον βαθμό της αποδοχής του από το κοινό. Από το ενδιαφέρον των μηνυμάτων που εκπέμπει. Από την εξωστρέφεια και το διαρκώς ανανεούμενο ενδιαφέρον που προτείνει στον αποδέκτη. Από την επικοινωνιακή στρατηγική που εφαρμόζει. Τον ευφάνταστο και τον διαρκώς ανανεούμενο τρόπο παρουσίασης των προτάσεών του. Με σύγχρονα μουσειοπαιδαγωγικά μέσα και μεθόδους. Η σύγχρονη μουσειολογία αποπέμπει την στατικότητα, δεν την δέχεται. Οι νέες τεχνολογίες, οι ψηφιακές δυνατότητες και εφαρμογές έχουν προ πολλού διεισδύσει στις μουσειογραφικές πρακτικές, με τρόπο που ο επισκέπτης να εισπράττει με τρόπο γόνιμο, άνετο και ευχάριστο το προτεινόμενο πνευματικό αγαθό που είναι η τέχνη.

Ευχή όλων μας είναι να διέλθουμε σώοι την πανδημική λαίλαπα. Να φροντίσουμε τώρα αλλά και στο μέλλον την υγεία όλων, εργαζομένων και επισκεπτών τηρώντας κατά γράμμα τις υγειονομικές υποδείξεις και ευελπιστώντας ότι σύντομα θα επανεύρουμε μια κανονικότητα που θα μας επιτρέψει να επανεύρουμε τον ειρμό των δραστηριοτήτων μας.

Είναι επώδυνη η δοκιμασία στην οποία μας έχει υποβάλει ο φονικός ιός. Δεν αφεθήκαμε, ωστόσο, στη δίνη της ψυχολογικής φθοράς. Αναζητήσαμε τρόπους και μέσα ώστε να διατηρηθεί ο ζωντανός δεσμός μας με το κοινό. Με τον κόσμο που μας αγκάλιασε και μας εμπιστεύθηκε. Αντιδράσαμε με όλα τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Με τις ψηφιακές εφαρμογές που επιτρέπουν την πρόσβαση σε έργα της συλλογής καθιστώντας την σχέση ζωντανή, χωρίς βέβαια ο ψηφιακός τρόπος να αντικαθιστά την άμεση εμπειρική, την οπτική επαφή με ένα έργο τέχνης, η οποία και προκαλεί την συγκίνηση του αποδέκτη θεατή.

4. Διαφοροποιούνται πιστεύετε οι προσδοκίες των Ελλήνων επισκεπτών ενός μουσείου σε σχέση με το ξένο κοινό; Τι αναζητά ο ξένος επισκέπτης και κατά ποσό πιστεύετε η Αττική του σήμερα είναι πολιτιστικά φιλόξενη για τους ταξιδιώτες του εξωτερικού;

Οι Έλληνες επισκέπτες δεν διαφοροποιούνται -σήμερα πλέον- από το ξένο κοινό. Έχουμε αξιόλογα μουσεία σε όλη την Ελλάδα. Είναι εξοικειωμένοι με αυτό που περιμένουν να δουν. Τα μουσεία συνιστούν μια ολοκληρωμένη, υψηλών προδιαγραφών εμπειρία απασχόλησης του ελευθέρου χρόνου τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων. Η Αττική είναι πολιτιστικά απολύτως φιλόξενη και υπερέχει, ενδεχομένως, άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, αφού μπορεί κανείς να ταξιδέψει σε χιλιάδες χρόνια ιστορίας και πολιτισμού μέχρι, φυσικά, τον σύγχρονο πολιτισμό.

5. Μιλήστε μας για τις παράλληλες δραστηριότητες, τις εκπαιδευτικές δράσεις και τις εκθέσεις που διοργανώνονται στο μουσείο καθώς και για το πού στοχεύουν.

Η πανδημία έφερε πολλές ανατροπές στον προγραμματισμό όλων των μουσείων ανά τον κόσμο, όπως και στο δικό μας. Οι πρώτες προγραμματισμένες περιοδικές εκθέσεις έχουν μετατεθεί σε ευθετότερο χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τις εκδηλώσεις και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Μέχρι την αναστολή της λειτουργίας των μουσείων, είχαν πραγματοποιηθεί πλήθος δράσεων -ενδεικτικά αναφέρονται ομιλίες, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, διαλέξεις, παρουσιάσεις, κύκλοι εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σεμινάρια, κ.λπ. Το Μουσείο θα συνεχίσει την πλούσια δράση του, ανανεωμένο μόλις οι υγειονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.

6. To Mουσείο Γουλανδρή έκλεισε ήδη τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του και μάλιστα σε μία χρονιά που σημαδεύτηκε από τις επιπτώσεις του COVID-19. Πώς ήταν η ανταπόκριση του κοινού και πώς αντιμετωπίσατε την εν λόγω κρίση προκειμένου να διασφαλίσετε την προστασία των επισκεπτών του μουσείου;

Η υποδοχή του κοινού, προς μεγάλη μας ικανοποίηση, ήταν πέρα από κάθε προσδοκία. Χιλιάδες επισκεπτών βρέθηκαν στους χώρους του νέου αυτού Μουσείου απολαμβάνοντας όλα όσα με ενθουσιασμό η ομάδα του Ιδρύματος προετοίμαζε από καιρό.

Ως προς το ζήτημα αντιμετώπισης του ιού του Covid-19, το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή λαμβάνει μία σειρά από απαραίτητα μέτρα για την προστασία της υγείας και τη διασφάλιση της ευχάριστης εμπειρίας των επισκεπτών του. Στο Μουσείο λειτουργεί κλιματισμός ανοικτού κυκλώματος και το κτήριο απολυμαίνεται και καθαρίζεται αδιαλείπτως. Ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την τήρηση ασφαλών αποστάσεων εντός των χώρων του Μουσείου, την αποφυγή του συνωστισμού, και τη διασφάλιση της ομαλής ροής των επισκεπτών. Επιπλέον, ενθαρρύνεται η ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίων προκαθορισμένου χρόνου επίσκεψης μέσω του goulandris.gr. Τα ηλεκτρονικά εισιτήρια ακυρώνονται ανέπαφα, κατά την είσοδο στο Μουσείο.

7. Πόσο σημαντική είναι η πρωτοβουλία για ημέρες με ελεύθερη είσοδο σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία και γιατί;

Είναι ασφαλώς ένα θετικό βήμα, μια καλή πρωτοβουλία και μια χειρονομία εξωστρέφειας των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων προκειμένου να δώσουν την ευκαιρία σε όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως να τα επισκεφτεί.

8. Ποιες άλλες δραστηριότητες στην Αττική θα μπορούσε, πιστεύετε, να συνδυάσει ο επισκέπτης με την επίσκεψή του στους μουσειακούς χώρους της Αττικής;

Εκτός των σημαντικών αρχαιολογικών και μουσειακών χώρων, αλλά και Βυζαντινών εκκλησιών, ο επισκέπτης έχει πλήθος επιλογών, ανάλογα με τις προτιμήσεις του. Περίπατος στο πολύ όμορφο κέντρο της Αθήνας όπως στον Εθνικό Κήπο, τον λόφο του Φιλοπάππου και του Λυκαβηττού, επίσκεψη στην Μονή και το δάσος Καισαριανής, γνωριμία με την ελληνική κουζίνα, βόλτα στις κοντινές παραλίες αλλά και στους μεγάλους πεζόδρομους της παραλιακής ακτής, είναι μερικά μόνο που μπορώ να αναφέρω.

9. Ποιες είναι οι δικές σας αγαπημένες διαδρομές στην Αττική και σε ποιες περιοχές-αξιοθέατα, στο ηπειρωτικό αλλά και το νησιωτικό τμήμα της περιφέρειας, θα αφιερώνατε μια μικρής διάρκειας απόδραση από τις επαγγελματικές υποχρεώσεις σας;

Είναι πολλές και ποικίλες οι δυνατότητες που προσφέρονται για αποδράσεις. Προσωπικά αναμένω ανυπόμονα τα Σάββατα για να πάρω την μοναδική υπέροχη διαδρομή προς την Σαρωνίδα-Ανάβυσσο, ακολουθώντας την πορεία που διαγράφουν οι ακτές του αττικού τοπίου. Η Άνδρος είναι ένας άλλος αγαπητός προορισμός. Πολλές είναι οι αποδράσεις προς αρχαιολογικούς χώρους και σε συνδυασμό με γαστρονομικές απολαύσεις που -εκτός καιρού πανδημίας ασφαλώς- προσφέρονται αφειδώς στον τόπο μας.