Δεκαπενταύγουστος στην Ελλάδα: κατάνυξη και παραδοσιακά γλέντια!

Σε όποια γωνιά της Ελλάδας κι αν βρεθείτε τον Δεκαπενταύγουστο, σίγουρα θα υπάρχει κάποια εκκλησία που γιορτάζει την Παναγία. Εκατονταπυλιανή, Κοσμοσώτηρα, Σουμελά, Χοζοβιώτισσα και Σπηλιανή, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που έχει αποδώσει η θρησκευτική παράδοση στις Παναγίες όλης της Ελλάδας. Η εν λόγω ημέρα, λοιπόν, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αποτελεί ημέρα θρησκευτικής κατάνυξης, αλλά και αφορμή για γλέντι με μουσική, χορό, εκλεκτούς μεζέδες και άφθονο κρασί, σε αντίθεση με τις πρώτες 15 ημέρες του Αυγούστου που αποτελούν ημέρες νηστείας και περισυλλογής για τους πιστούς, που προετοιμάζονται για τη μεγάλη γιορτή της Παναγίας. Ανήμερα της γιορτής, χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν με κατάνυξη να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας, ακολουθούν τις λιτανείες της εικόνας και προσεύχονται. Ο Δεκαπενταύγουστος θεωρείται η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού για τους Έλληνες και εορτάζεται με εκδηλώσεις και πανηγύρια (που διαρκούν από μία έως τρεις ημέρες) τα οποία στήνονται στις πλατείες των -στολισμένων- χωριών και στα προαύλια των εκκλησιών που γιορτάζουν, ενώ ντόπιοι και ξένοι συμμετέχουν με χαρά και ενθουσιασμό στις εκδηλώσεις αυτές.

Οι 3 πιο γνωστές εκδηλώσεις του Δεκαπενταύγουστου

Στην όμορφη Τήνο, στις Κυκλάδες, χιλιάδες πιστοί καταφθάνουν κάθε χρόνο τέτοια μέρα για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, στο Ναό της Ευαγγελίστριας, να παρακολουθήσουν τις κατανυκτικές λειτουργίες και να ακολουθήσουν τον επιτάφιο και τη λιτάνευση της εικόνας σε όλη την πόλη. Πολλοί από αυτούς διανύουν τον ανηφορικό δρόμο από το λιμάνι ως την εκκλησία γονατιστοί, για να εκπληρώσουν ένα τάμα. Η Παναγία της Τήνου θεωρείται το μεγαλύτερο θρησκευτικό προσκύνημα όλης της Ελλάδας.

Ένας άλλος σημαντικός πόλος έλξης χιλιάδων προσκυνητών τον Δεκαπενταύγουστο, είναι η Πάρος, που ξεχωρίζει χάρη στην εντυπωσιακή εκκλησία της Εκατονταπυλιανής στο λιμάνι της Παροικιάς. Μετά την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με μουσική, χορό και άφθονο ντόπιο κρασί. Στο γραφικό λιμανάκι της Νάουσας, δεκάδες καΐκια με αναμμένες δάδες φωτίζουν τη νύχτα και προσεγγίζουν την προβλήτα δίνοντας το σύνθημα για την έναρξη της γιορτής. Ακολουθεί δυνατό γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια και χορό, με πρώτο και καλύτερο τον μπάλο.

Στις πλαγιές του Βέρμιου όρους, κοντά στο χωριό Καστανιά, η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά αποτελεί το θρησκευτικό έμβλημα του Ποντιακού Ελληνισμού και εορτάζεται πανηγυρικά κάθε Δεκαπενταύγουστο. Εδώ συγκεντρώνονται χιλιάδες πιστοί από όλη την Ελλάδα για να παρακολουθήσουν με ευλάβεια τη Θεία Λειτουργία και τον Μεγάλο Εσπερινό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Έπειτα από τις κατανυκτικές λειτουργίες αρχίζει το μεγάλο γλέντι, με παραδοσιακά τραγούδια από ποντιακά συγκροτήματα και χορούς ως τα ξημερώματα.

Στα πανηγύρια της Μεγαλόχαρης

Μερικά από τα πιο γνωστά πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου σε όλη την Ελλάδα γίνονται στη γιορτή των εξής εκκλησιών: Παναγία Αγιασώτισσα στην Αγιάσο της Λέσβου, Κοίμηση της Θεοτόκου στην Όλυμπο της Καρπάθου, Παναγία Σπηλιανή στη Νίσυρο, Επιτάφιος Παναγίας στην Πάτμο, Μοναστήρι Παναγίας του Χάρου στους Λειψούς, Κοίμηση της Θεοτόκου στη Θάσο, Κοίμηση της Θεοτόκου στην Κάσο, Iερά Mονή της Παναγιάς της Φιδούς στην περιοχή Mαρκόπουλου Kεφαλονιάς, εκκλησάκι της Παναγίας στο Κάτω Κουφονήσι, Παναγία Φανερωμένη και Παναγιά τη Θαλασσινή στην Άνδρο, Παναγία Κρεμαστή στη Ρόδο, Παναγία στη Σκιάθο, Παναγιά Καστριανή στην Τζια, Παναγιά Πανοχωριανή στην Αμοργό, Παναγία στη Σέριφο και στο Φιλότι της Νάξου, Πορταΐτισσα στην Αστυπάλαια κ.α.

Ξακουστά πανηγύρια για τη γιορτή της Παναγίας γίνονται, επίσης, στην ηπειρωτική Ελλάδα. Κάποια από τα πιο ονομαστά γίνονται στο Τσεπέλοβο στην Τύμφη Ιωαννίνων, στη Βίτσα στα Ζαγοροχώρια, στην Επισκοπή της Τεγέας στην Αρκαδία, στη Βλάστη Κοζάνης, στα Θεοδώριανα Άρτας, στην Παναγία Αμπελακιώτισσα στην Ορεινή Ναυπακτία, στην Ευαγγελίστρια του Βόλου, στην Παναγία Κοσμοσώτηρα στις Φέρες Έβρου, στη Μονή Μεγαλόχαρης στη Σιάτιστα κ.α.

Στην Αττική, πανηγύρι στην Ιερά Μονή της Παναγίας των Κλειστών

Με κατανυκτικές λειτουργίες και λαμπρό πανηγύρι, σε κατάφυτο περιβάλλον σε υψόμετρο 410 μέτρων, γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο η Μονή της Παναγίας των Κλειστών, στα βόρεια της Φυλής. Το σημαντικό αυτό μοναστήρι χρονολογείται από το 12ο αι. Στην αρχή λειτούργησε ως ανδρικό μοναστήρι και από το 1932 ανασυστάθηκε ως γυναικεία μονή.

Όμορφο πανηγύρι στο Βίδι Τροιζηνίας

Στην πανέμορφη περιοχή της Τροιζηνίας, στο παραθαλάσσιο Βίδι, μόλις 3 χλμ. από τον Γαλατά, βρίσκεται ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου που προσφέρει μαγευτική θέα στον Πόρο. Εδώ κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο γίνεται παραδοσιακό πανηγύρι με τη συμμετοχή ντόπιων αλλά και επισκεπτών.

Στην περιοχή αυτή βρισκόταν κάποτε ο αρχαίος λιμένας του Πώγωνα, ο οποίος συμπεριλαμβανόταν στην αμυντική γραμμή των Περσών το 480 π.Χ. Σε αυτόν είχε ελλιμενισθεί ο μισός ελληνικός στόλος, μία ημέρα πριν από τη Ναυμαχίας της Σαλαμίνας.

Μεγάλο πανηγύρι στη Μονή Φανερωμένης στη Σαλαμίνα

Στη Μονή Φανερωμένης, στην όμορφη Σαλαμίνα, οργανώνεται το πιο λαμπρό πανηγύρι του νησιού, από τις 19 έως τις 25 Αυγούστου. Αυτές τις ημέρες, πλήθος προσκυνητών καταφθάνει στη Σαλαμίνα για να προσκυνήσει, να παρακολουθήσει τις κατανυκτικές λειτουργίες και να ακολουθήσει την περιφορά της εικόνας, που γίνεται το πρωί της 23ης Αυγούστου, με τη συνοδεία του Λιμενικού Σώματος. Οι ετοιμασίες για το μεγάλο πανηγύρι που στήνεται γύρω από τη Μονή Φανερωμένης, ξεκινούν από τις 19 του μήνα. Το Λιμενικό Σώμα διευκολύνει την πρόσβαση των προσκυνητών από το Μεγάλο Πεύκο, ενώ η Τροχαία συμβάλλει στην ομαλή κυκλοφορία των οχημάτων. Πλήθος εθελοντών βοηθά στη διεξαγωγή των εκδηλώσεων, στον καθαρισμό της Μονής, στον στολισμό, στην εξυπηρέτηση του κόσμου κ.λπ. Επιπλέον, από τις 21 έως τις 23 Αυγούστου δίνεται συσσίτιο σε απόρους. Τέλος, στα κελιά της Μονής μπορούν να φιλοξενηθούν αρκετοί προσκυνητές.
Στις 27 Αυγούστου, στο Αιάντειο, εορτάζεται ο Άγιος Φανούριος.