Ανακαλύψτε την υπέροχη αττική φύση, τα αρχαία μυστικά και τους μύθους της!

Από τον άκανθο της Ακρόπολης μέχρι τον αττικό κρόκο και την κόμη της Αφροδίτης, το ανεκτίμητο φυτικό βασίλειο της Αττικής εντυπωσιάζει με την ποικιλία, την ομορφιά, τα χρώματα, τα αρώματα, τα μυστικά και τις υπέροχες ιστορίες που κρύβει.

H Αττική έχει δημιουργήσει ένα δικό της, μοναδικό «σταυροδρόμι χλωρίδας». Τα είδη που «ταξίδεψαν» με τον αέρα ή και τα πτηνά από ολόκληρη την Ελλάδα, χάρισαν στην περιοχή μια φυτική ποικιλία γεμάτη εκπλήξεις: εξαίσια αγριολούλουδα, απρόοπτα είδη, φυτά με ιδιότητες θεραπευτικές, καλλωπιστικές και αρωματικές.

Με βιοποικιλότητα που εκπλήσσει, η Αττική περιλαμβάνει περιοχές που εντάσσονται στο Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών Φύση 2000 (Natura 2000) και περιοχές με μέτρα προστασίας, όπως το Εθνικό Πάρκο Σχινιά – Μαραθώνα (Λεγρενά, Βραυρώνα, Σούνιο, Νησίδα Πατρόκλου), η Πάρνηθα και ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας, ο Υμηττός και το Αισθητικό Δάσος Καισαριανής.

Η ελιά, το δέντρο που λάτρευαν οι αρχαίοι Έλληνες και πρωτοστατεί στην ελληνική μυθολογία, ιστορία, επιστήμη και διατροφή, χαρακτηρίζει την αττική ύπαιθρο, όπως και το αμπέλι, που σύμφωνα με τον μύθο, ανακάλυψε πρώτος ο Στάφυλος, ο γιος του Διονύσου. Εδώ θα δείτε επίσης άγριες συκιές, φιστικιές αλλά και ροδιές, το δέντρο που σχετίζεται με τον μύθο της αρπαγής της Περσεφόνης. Η αμυγδαλιά έγινε σύμβολο της ελπίδας, όταν σύμφωνα με τη μυθολογία, οι θεοί μεταμόρφωσαν την όμορφη πριγκίπισσα Φυλλίς σε δέντρο αφού πέθανε από μαρασμό περιμένοντας τον εκλεκτό της καρδιάς της, Δημοφώντα.

Στην ενδοχώρα αλλά και στα νησιά της Αττικής θα συναντήσετε καταπράσινα έλατα, κέδρους, πεύκα, κυπαρίσσια, ευκαλύπτους, λεύκες, ακακίες, ιτιές, πλατάνια και βελανιδιές, ενώ άλλα χαρακτηριστικά δέντρα και φυτά της αττικής υπαίθρου είναι οι χαρουπιές και οι καλαμιές, οι πικροδάφνες, οι μουσμουλιές, και οι πασχαλιές, καθώς και τα ασπάλαθα, οι αγγελικές, και τα σχίνα.

Υπέροχα χρώματα χαρίζουν στο αττικό τοπίο οι λεβάντες, τα κυκλάμινα, το ιαματικό κενταύριο, ο ρίκινος, τα κρίνα, τα αγριογεράνια, οι παπαρούνες και οι μαργαρίτες. Η ανεμώνη συνδέεται με τον αρχαίο ερωτικό μύθο του Άδωνη και της Αφροδίτης που ενέπνευσε μεγάλους ποιητές όπως ο Οβίδιος και ο Σαίξπηρ. Η ίριδα πήρε το όνομά της από την αρχαία θεά Ίριδα, την θεά του ουράνιου τόξου, ενώ ο νάρκισσος, ο εξαιρετικά όμορφος νέος του μύθου, γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του πού έμεινε ακίνητος μέχρι που μαράζωσε και πέθανε στις όχθες της πηγής.

Στους δρόμους και στις γειτονιές της Αθήνας, το βλέμμα σας σίγουρα θα σταθεί με θαυμασμό στα μικρά, κουκλίστικα δεντράκια με ροζ λουλούδια, τις κουτσουπιές. Την άνοιξη, οι ανθισμένες νεραντζιές πλημμυρίζουν με την μοσχοβολιστή μυρωδιά τους ολόκληρη την πόλη και οι μουριές με το πανέμορφο φύλλωμα απλώνουν την ευεργετική σκιά τους.

Γύρω από την Ακρόπολη, εδώ και χιλιάδες χρόνια ανθίζει το ελληνικότερο φυτό όλων, ο άκανθος. Ένα άγριο φυτό με ακανθώδη μεγάλα φύλλα που υψώνει τις εντυπωσιακές του λευκές και μωβ ταξιανθίες και φύεται σε σκιερά σημεία, συνήθως κάτω από δέντρα. Πρόκειται για το πιο χαρακτηριστικό φυτικό σύμβολο στην τέχνη της αρχαίας Ελλάδας, με πιο γνωστή διακοσμητική χρήση στα κιονόκρανα του κορινθιακού αρχιτεκτονικού ρυθμού. Τα ακροκέραμα της παλιάς Αθήνας που ακόμα χρησιμοποιούνται ως διακοσμητικά στοιχεία,  μιμούνται το φύλλο του ακάνθου.

Στο Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο θα συναντήσετε τη μυρτιά, το σύμβολο της ομορφιάς και της νεότητας και ιερό φυτό της Πάφιου Αφροδίτης, η οποία όταν βγήκε γυμνή από τη θάλασσα κρύφτηκε πίσω από μια μυρτιά. Στον Λυκαβηττό και τα Τουρκοβούνια θα δείτε τον σπάρτο, στις σκιές του Εθνικού Κήπου θα θαυμάσετε το φυτό του Διονύσου, τον κισσό. Λυγαριές θα βρείτε στο Αττικό Άλσος και στον Ιλισό, αρμυρίκια στις ακτές και τα νησιά της Αττικής, αλλά και στο ναό του Ολυμπίου Διός, ενώ τον αθάνατο ή αγαύη θα τον συναντήσετε, μεταξύ άλλων, στο Ζάππειο και στον Λυκαβηττό. Φυτό με παχιά, σαρκώδη φύλλα που ανθίζει μόνο μια φορά στη ζωή του, στα 100 χρόνια. Τα άνθη του είναι κίτρινα, πανύψηλα, μεγαλειώδη!

Η μοναδική εμπειρία του θερινού σινεμά στην Αττική είναι συνυφασμένη με τη μεθυστική ευωδιά που αναδύει το αγιόκλημα, και το γιασεμί, αλλά και με την πανέμορφη βουκαμβίλια, την οποία θα θαυμάσετε και στα σοκάκια των νησιών της Αττικής, να απλώνει παντού το υπέροχο φούξια χρώμα της.

Ανάμεσα στα 4.000 είδη φυτών που διαθέτει ο εντυπωσιακός Διομήδειος Βοτανικός Κήπος, θα δείτε από κοντά τα ενδημικά φυτά της Αττικής και ολόκληρης της Ελλάδας, και θα ενημερωθείτε για την προέλευση και την ιστορική σημασία τους, από την ειδική σήμανση που συνοδεύει το καθένα από αυτά.

Ενδημικά φυτά της Πάρνηθας είναι το αγριογαρύφαλλο και η καμπανούλα του Κελς με τα πολύ όμορφα μπλε σωληνοειδή ανθάκια, που φύεται σε σχισμές και διάκενα βράχων. Εδώ θα συναντήσετε και τον περίφημο κρόκο τον αττικό, το φυτό με τις χρωστικές και ευεργετικές ιδιότητες, από το οποίο προέρχεται ένα από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο. Μάλιστα, δύο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο «κρόκος ο ήμερος» (Crocus sativus), γνωστός επίσης ως ζαφορά και σαφράν, έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα και συγκεκριμένα από την Αττική. Στα Κύθηρα θα θαυμάσετε τη σεμπρεβίβα, το χρυσαφί λουλούδι που είναι πάντα ανθισμένο! Συμβολίζει την αιώνια αγάπη και συνδέεται με τον μύθο του Πάρη και της ωραίας Ελένης.

Το κλίμα της Αττικής είναι μεσογειακό, και τα είδη χλωρίδας που ευδοκιμούν εδώ αντέχουν στο ξηρό καλοκαίρι και τον ήπιο χειμώνα. Στην αττική εξοχή θα συναντήσετε πολύ συχνά ημίθαμνους, αλλά και πλήθος βοτάνων που αναπτύσσονται είτε ελεύθερα σε δασικές, χέρσες και καλλιεργημένες εκτάσεις είτε με την ανθρώπινη φροντίδα σε περιαστικές περιοχές, σε κήπους και περιβόλια. Εξέχουσες προσωπικότητες της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και επιστήμης, όπως ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός, ασχολήθηκαν λεπτομερώς με τα φυτά και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Φυτά που εδώ και αιώνες περιλαμβάνονται στις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων της Αττικής, όπως είναι το θυμάρι, ο βάρσαμος, το θρούμπι, η ρίγανη, το φλισκούνι, η μολόχα, το φασκόμηλο, το χαμομήλι, το δεντρολίβανο, ο βασιλικός, ο δυόσμος και η μέντα, η τσουκνίδα, το μπενοκλάδι και ο απήγανος. Η κόμη της Αφροδίτης φυτρώνει σε βράχια κοντά σε βρύσες, πηγάδια ή ρεματιές, ο γοργογιάννης έχει φαρμακευτικές ιδιότητες γνωστές από την αρχαιότητα, η μποράντζα έλκει τις μέλισσες και έχει μυρωδιά που θυμίζει αγγούρι, ο ανάλατος ανήκει στην οικογένεια της βαλεριάνας και η μηδική (άγριο τριφύλλι) χρησιμοποιείται την άνοιξη σε σαλάτες και σούπες.

Εδώ θα συναντήσετε την κουμαριά με την πανδαισία των χρωμάτων της την εποχή των Χριστουγέννων, αλλά και τον μανδραγόρα με τα πανέμορφα μπλε άνθη, φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές του ουσίες.

Βρώσιμα και πολύ ευεργετικά για την υγεία, τα πράσινα άγρια χόρτα της Αττικής όπως η γαλατσίδα, η άγρια ρόκα, οι βρούβες, τα ραδίκια, τα λάπαθα και οι καυκαλίθρες, απαντώνται παντού στην αττική ύπαιθρο. Την άγρια αγκινάρα η μαβή, λόγω του μοβ άνθους της, που στα Κύθηρα τρώγεται ψητή, με μπόλικο λάδι και χονδρό αλάτι. Σε τοίχους και χαλάσματα, σε πετρώδη εδάφη αλλά και πάνω σε συμπαγείς βράχους θα συναντήσετε την κάπαρη, ενώ σε παραλίες και αμμώδη εδάφη θα βρείτε τον κρίταμο.

Η κατσούλα με το μεγάλο στρογγυλό και πλατύ άνθος της λέγεται ότι είναι ο πρόγονος του ήμερου καρότου, ενώ το αγριοσέλινο χρησιμοποιείται στη μαγειρική, σε χορτόπιτες και ως μυρωδικό σε ψητό ψάρι. Η δάφνη που στεφάνωνε τους Ολυμπιονίκες θεωρείται το ιερό δέντρο του Απόλλωνα, γιατί κατά τη μυθολογία, ο θεός ερωτεύτηκε τη νύμφη Δάφνη, αλλά εκείνη δεν δέχτηκε τον έρωτά του και η μητέρα της Γαία τη μεταμόρφωσε στο ομώνυμο δένδρο για να την γλιτώσει.

Η περιπλάνηση στην πανέμορφη φύση της ενδοχώρας και των νησιών της Αττικής θα σας αποκαλύψει αρχαία μυστικά, μύθους, παραδόσεις και μαγευτικές εικόνες. Γνωρίστε, φωτογραφίστε και προστατέψτε τα φυτά, τα βότανα και τα δέντρα της Αττικής στα πάρκα, στους λόφους αλλά και στους αρχαιολογικούς χώρους, στους δρυμούς, στους αγρούς, αλλά και δίπλα στη θάλασσα και στα μονοπάτια των νησιών.