Ίδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή-Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Χρήσιμες
Πληροφορίες

Πληροφοριές

Ιστότοπος:

https://cycladic.gr/publication/to-idrima-nikolaou-p-goulandri

Ίδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή-Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι ένας ζωντανός πολιτιστικός οργανισμός στo κέντρο της Αθήνας που εστιάζει στην προβολή των αρχαίων πολιτισμών του Αιγαίου και της Κύπρου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Κυκλαδική Τέχνη της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Λειτουργεί από το 1986 για να στεγάσει την ιδιωτική συλλογή αρχαιοτήτων της Ντόλλης και του Νικολάου Γουλανδρή. Έκτοτε, επεκτάθηκε σημαντικά και σήμερα φιλοξενεί μία από τις πιο ολοκληρωμένες ιδιωτικές συλλογές Κυκλαδικής Τέχνης στον κόσμο, με αντιπροσωπευτικά δείγματα των παγκοσμίως γνωστών μαρμάρινων κυκλαδικών ειδωλίων. Αποστολή του Μουσείου είναι η προβολή του Πολιτισμού του Αιγαίου (από το 6000 π.Χ.) και η διάδοση της Τέχνης μέχρι τους σύγχρονους δημιουργούς, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Η Συλλογή Κυκλαδικής Τέχνης του Μουσείου αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης, καθώς τα λιτά μαρμάρινα ειδώλια που απεικονίζουν γυμνές ανθρώπινες μορφές γοητεύουν τον επισκέπτη με την απλότητα και την αφαιρετικότητά τους, στοιχεία που ενέπνευσαν, άλλωστε, σπουδαίοι καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως οι Brancusi, Modigliani, Giacometti, Hepworth, Moore και Ai Weiwei. Οι μόνιμες συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν 3.000 αντικείμενα Κυκλαδικής, Αρχαίας Ελληνικής και Αρχαίας Κυπριακής Τέχνης, μαρτυρίες πολιτισμών που άνθησαν στον χώρο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου από την 4η π.Χ. χιλιετία έως περίπου τον 6ο αιώνα μ.Χ. Οι περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επικεντρώνονται στην αρχαιολογία, τη μοντέρνα και τη σύγχρονη τέχνη και έχουν στόχο να φέρουν το κοινό σε επαφή όχι μόνο με την αρχαιότητα, αλλά και με σημαντικούς καλλιτέχνες του 20ού και του 21ου αιώνα, διερευνώντας τους δεσμούς μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μεταξύ άλλων έχουν φιλοξενηθεί έργα και εκθέσεις των καλλιτεχνών όπως οι Salvador Dali, Pablo Picasso, Thomas Struth, Louise Bourgeois, Sarah Lucas, Ugo Rondinone, Jannis Kounellis, Mario Merz, Ai Weiwei, Cy Twombly, George Condo.

Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός άνθησε στα νησιά του κεντρικού Αιγαίου κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.). Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διατηρεί μία από τις σημαντικότερες και πληρέστερες συλλογές κυκλαδικών αρχαιοτήτων στον κόσμο, με αντιπροσωπευτικά δείγματα ειδωλίων και αγγείων, όπλων και εργαλείων, καθώς και κεραμικής όλων των φάσεων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου. Η πιο χαρακτηριστική δημιουργία του πολιτισμού αυτού είναι η μαρμαρογλυπτική με τις αφαιρετικές φόρμες των ειδωλίων. Παρά το γεγονός ότι τα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια και αγγεία εντυπωσιάζουν σήμερα με τη σχεδόν διάφανη λευκότητα του υλικού τους, γνωρίζουμε ότι οι Κυκλαδίτες αγαπούσαν το χρώμα και το χρησιμοποιούσαν εκτενώς στις δημιουργίες τους, για πρακτικούς ή συμβολικούς λόγους.

Η Κυκλαδική Συλλογή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στεγάζεται στον 1ο όροφο του κτιρίου των μόνιμων συλλογών και εγκαινιάστηκε το 1986. Περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό υψηλής ποιότητας μαρμάρινων ειδωλίων και αγγείων, ορισμένα από τα πρωιμότερα χάλκινα αντικείμενα στο Αιγαίο, πήλινα αγγεία καθημερινής και τελετουργικής χρήσης κ.ά., τα περισσότερα εκ των οποίων τοποθετούνται στην 3η χιλιετία π.Χ. Περιλαμβάνει επίσης εξαιρετικά σμιλευμένες μαρμάρινες φιάλες, πινάκια, κύλικες και ζωόμορφα αγγεία, μαρμάρινα σταθμά, μετάλλινα αντικείμενα, όπως χάλκινα εργαλεία και όπλα, μολύβδινα ειδώλια και ένα μικρό αργυρό σκεύος, συμβολικά αντικείμενα, όπως τα τηγανόσχημα αγγεία, τα οποία είναι διακοσμημένα με εγχάρακτα μοτίβα που θυμίζουν τη θάλασσα, τα άστρα και τη γυναικεία γονιμότητα, τον λεγόμενο «Θησαυρό της Κέρου». Ένα από τα σημαντικότερα αντικείμενα που εκτίθενται εδώ είναι το γυναικείο ειδώλιο 724 της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου, με ύψος 1,40 μ., που το καθιστά το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο, ενώ το γνωστό ως «Αγγείο των Περιστεριών» (ΣΝΓ 329), που κατέχει επίσης εξέχουσα θέση στην έκθεση, είναι το μεγαλύτερο και πληρέστερο παράδειγμα δισκοειδούς πινακίου με ολόγλυφα πτηνά που έχει βρεθεί έως σήμερα. Τα μαρμάρινα ειδώλια αποτελούν τη σημαντικότερη δημιουργία της Κυκλαδικής Τέχνης.

Στην πλειονότητά τους αναπαριστούν γυμνές γυναικείες μορφές με διπλωμένα χέρια πάνω από την κοιλιά, ελαφρώς λυγισμένα γόνατα και το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο προς τα πίσω. Ο τύπος αυτός αποκαλείται από τους ειδικούς «κανονικός», επειδή συνιστά τον κατ’ εξοχήν τύπο ειδωλίων της περιόδου ακμής της Κυκλαδικής Τέχνης (2700-2300 π.Χ.). Στον «κανονικό» τύπο εντάσσονται διάφορες παραλλαγές, που έχουν πάρει τις ονομασίες τους από τους τόπους όπου βρέθηκαν για πρώτη φορά. Κάποια πρώιμα ειδώλια, που δεν παρουσιάζουν τα παραπάνω στοιχεία σε πλήρη εξέλιξη, αποκαλούνται «προ-κανονικά», ενώ μια σειρά ύστερων ειδωλίων με εκφυλισμένα χαρακτηριστικά αποκαλούνται «μετα-κανονικά». Εκτός από τα «κανονικά» ειδώλια, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν τη γυναικεία μορφή με τρόπο σχηματικό. Ο πιο γνωστός τύπος είναι τα βιολόσχημα ειδώλια, που ονομάστηκαν έτσι επειδή το σχήμα τους θυμίζει βιολί. Η ανδρική μορφή αναπαρίσταται σπάνια στην Κυκλαδική Τέχνη, κυρίως σε ομοιώματα μουσικών ή πολεμιστών, ενώ ελάχιστα είναι τα παραδείγματα «κανονικών» ανδρικών ειδωλίων. Τέλος, υπάρχει και μια μικρή ομάδα ασυνήθιστων ειδωλίων που απεικονίζουν συμπλέγματα μορφών διαφόρων τύπων.

Η προέλευση των περισσότερων κυκλαδικών ειδωλίων μάς είναι άγνωστη, καθώς αποτελούν προϊόντα λαθρανασκαφών. Μεταξύ αυτών που έχουν προέλθει από συστηματικές αρχαιολογικές έρευνες τα περισσότερα έχουν βρεθεί σε τάφους. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει πολλούς ερευνητές στην ερμηνεία τους ως αντικειμένων θρησκευτικής-τελετουργικής χρήσης. Η ανεύρεσή τους, ωστόσο, και σε οικισμούς ή άλλους μη ταφικούς χώρους, αλλά και το γεγονός ότι μόνον ένας μικρός αριθμός κυκλαδικών τάφων περιείχε τέτοια ειδώλια, υποδηλώνουν ότι η χρήση τους ήταν περισσότερο σύνθετη. Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη συνιστά ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα του παγκόσμιου πολιτισμού και συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της αισθητικής του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Η Συλλογή Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης περιλαμβάνει διακοσμημένα αγγεία, πήλινα ειδώλια, χάλκινα αγγεία, λίθινα γλυπτά, χρυσά κοσμήματα και γυάλινα σκεύη, τα οποία καλύπτουν μια μεγάλη χρονολογική περίοδο από τη 2η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου σημειώθηκαν σημαντικές κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις, μεταξύ των οποίων η γένεση της αρχαίας ελληνικής πόλης, η εμφάνιση της δημοκρατίας και η δημιουργία των πρώτων αυτοκρατοριών της Μεσογείου. Καθεμία από αυτές τις εξελίξεις άφησε το αποτύπωμά της στην τέχνη της περιόδου και παρήγαγε εικόνες που αντανακλούν διαφορετικές κοινωνικές αξίες και πρότυπα. Η έκθεση στον 2ο όροφο του μουσείου παρουσιάζει με ευσύνοπτο τρόπο τις βασικότερες κοινωνικές, καλλιτεχνικές και τεχνολογικές εξελίξεις της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Η έκθεση στον 4ο όροφο προσφέρει στους επισκέπτες μια πρωτότυπη ματιά στην καθημερινή ζωή της αρχαίας Αθήνας, εμπλουτισμένη με εκπαιδευτικό υλικό.

Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη, μια ιστορία με εικόνες: Η έκθεση αποτελεί μια συνθετική προσέγγιση της ιστορίας των κοινωνιών του Αιγαίου από το 2000 π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Μέσα από περίπου 350 εκθέματα και διαδραστικές εφαρμογές, ο επισκέπτης παρακολουθεί τις σημαντικότερες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις από τη γέννηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού μέχρι τη δημιουργική μείξη του με τη ρωμαϊκή παράδοση, όπως αυτές αντανακλώνται στις διαρκείς μεταμορφώσεις της τέχνης και της ιδεολογίας.Ένα τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην αρχαία ελληνική τεχνολογία. Μέσα από διαδραστικές εφαρμογές, ο επισκέπτης μαθαίνει με τι μεθόδους και εργαλεία κατασκευάζονταν τα πήλινα αγγεία και ειδώλια, τα χάλκινα όπλα και εργαλεία, τα χρυσά κοσμήματα και τα γυάλινα σκεύη.

Η Αρχαία Κυπριακή Τέχνη αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα γόνιμων πολιτισμικών μείξεων και συγκερασμών. Συνδυάζει με δημιουργικό τρόπο ντόπιες παραδόσεις με επιρροές από το Αιγαίο, την Αίγυπτο και την Εγγύς Ανατολή, αντανακλώντας τις διαρκείς αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πολιτισμών της Μεσογείου στην αρχαιότητα. Η Κυπριακή Συλλογή του ΜΚΤ (μία από τις μεγαλύτερες εκτός Κύπρου) περιλαμβάνει σπάνια προϊστορικά ειδώλια, αρχαϊκά και κλασικά γλυπτά, επιγραφές, χάλκινα αντικείμενα, νομίσματα, εντυπωσιακά χρυσά κοσμήματα, γυάλινα αντικείμενα και διάφορους τύπους πήλινων αγγείων που χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τους μεσαιωνικούς χρόνους. Τα σημαντικότερα αντικείμενα της συλλογής παρουσιάζονται στον 3ο όροφο του μουσείου σε μια έκθεση με πρωτότυπες διαδραστικές εφαρμογές. Η Συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων Θάνου Ν. Ζιντίλη, μία από τις σημαντικότερες στον κόσμο, προστέθηκε στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης το 2002 με καθεστώς μακροχρόνιου δανεισμού και παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο κοινό το 2004. Το 2012 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επανέκθεσης της Συλλογής με βάση τη νέα μουσειογραφική μελέτη, η οποία επέτρεψε την προσθήκη περισσότερων αντικειμένων, που αυξήθηκαν σε 550 (από 400), αλλά και μια νέα προσέγγιση στις κατηγορίες και τις συνάφειες των αντικειμένων της Συλλογής που χρονολογούνται από τη χαλκολιθική έως τη βυζαντινή, μεσαιωνική και νεότερη περίοδο. Η νέα παρουσίαση αναδεικνύει με σύγχρονη μουσειολογικά ματιά –από άποψης σχεδιασμού, χρωματισμών, φωτισμού και προβολής των εκθεμάτων επάνω σε γραφιστικές επιφάνειες σχετικές με τα αντικείμενα– την πλούσια σε ρυθμούς, διακόσμηση και ευφάνταστα σχήματα κεραμική των προϊστορικών και ιστορικών χρόνων, η οποία αντιπροσωπεύει τον πυρήνα της Συλλογής.

Η κεραμική παρουσιάζεται σε δέκα προθήκες, καλύπτοντας χρονολογικά ένα ευρύτατο φάσμα από τα μέσα της τρίτης π.Χ. χιλιετίας έως την ύστερη αρχαιότητα. Ακολουθούν επιμέρους θεματικές ενότητες-προθήκες για τη λατρεία, την υφαντική, την αρωματοποιία, τις ταφικές πρακτικές, τη γραφή, τη μεταλλοτεχνία, τη νομισματοκοπία, τη σφραγιδογλυφία και τις εξωτερικές σχέσεις. Η περιμετρική παρουσίαση ολοκληρώνεται με τα γυάλινα σκεύη και τα κοσμήματα σε χρονολογικές και ειδολογικές ενότητες. Η εξέλιξη της ανθρώπινης μορφής στην Ειδωλοπλαστική και τη Γλυπτική από τη χαλκολιθική έως τη ρωμαϊκή περίοδο παρουσιάζεται σε αντίστοιχες, περίοπτες προθήκες, στο κέντρο της αίθουσας, δίνοντας έτσι στον επισκέπτη τη δυνατότητα να κατανοήσει ορισμένους τύπους της μακραίωνης εξέλιξής της από τα πρώιμα, χαλκολιθικά ειδώλια και περίαπτα της 4ης χιλιετίας π.Χ, φτιαγμένα από τον αυτοφυή στην Κύπρο πρασινωπό πικρόλιθο, έως την ακμή της στην κοροπλαστική τέχνη και τη μνημειακή γλυπτική σε ασβεστόλιθο –και σπανιότερα σε μάρμαρο— των ιστορικών χρόνων. Η έκθεση εκτός από κείμενα, εισαγωγικά και θεματικά, περιλαμβάνει χάρτες και χρονολογικό πίνακα, καθώς και πολυμεσικές εφαρμογές σε οθόνες αφής με κείμενα, εικόνες και σχέδια που παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες για τον κυπριακό χαλκό, την ιστορία της γραφής και των νομισμάτων.

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι ένας ζωντανός πολιτιστικός οργανισμός στo κέντρο της Αθήνας που εστιάζει στην προβολή των αρχαίων πολιτισμών του Αιγαίου και της Κύπρου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Κυκλαδική Τέχνη της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Λειτουργεί από το 1986 για να στεγάσει την ιδιωτική συλλογή αρχαιοτήτων της Ντόλλης και του Νικολάου Γουλανδρή. Έκτοτε, επεκτάθηκε σημαντικά και σήμερα φιλοξενεί μία από τις πιο ολοκληρωμένες ιδιωτικές συλλογές Κυκλαδικής Τέχνης στον κόσμο, με αντιπροσωπευτικά δείγματα των παγκοσμίως γνωστών μαρμάρινων κυκλαδικών ειδωλίων. Αποστολή του Μουσείου είναι η προβολή του Πολιτισμού του Αιγαίου (από το 6000 π.Χ.) και η διάδοση της Τέχνης μέχρι τους σύγχρονους δημιουργούς, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Η Συλλογή Κυκλαδικής Τέχνης του Μουσείου αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης, καθώς τα λιτά μαρμάρινα ειδώλια που απεικονίζουν γυμνές ανθρώπινες μορφές γοητεύουν τον επισκέπτη με την απλότητα και την αφαιρετικότητά τους, στοιχεία που ενέπνευσαν, άλλωστε, σπουδαίοι καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως οι Brancusi, Modigliani, Giacometti, Hepworth, Moore και Ai Weiwei. Οι μόνιμες συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν 3.000 αντικείμενα Κυκλαδικής, Αρχαίας Ελληνικής και Αρχαίας Κυπριακής Τέχνης, μαρτυρίες πολιτισμών που άνθησαν στον χώρο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου από την 4η π.Χ. χιλιετία έως περίπου τον 6ο αιώνα μ.Χ. Οι περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επικεντρώνονται στην αρχαιολογία, τη μοντέρνα και τη σύγχρονη τέχνη και έχουν στόχο να φέρουν το κοινό σε επαφή όχι μόνο με την αρχαιότητα, αλλά και με σημαντικούς καλλιτέχνες του 20ού και του 21ου αιώνα, διερευνώντας τους δεσμούς μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μεταξύ άλλων έχουν φιλοξενηθεί έργα και εκθέσεις των καλλιτεχνών όπως οι Salvador Dali, Pablo Picasso, Thomas Struth, Louise Bourgeois, Sarah Lucas, Ugo Rondinone, Jannis Kounellis, Mario Merz, Ai Weiwei, Cy Twombly, George Condo. Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός άνθησε στα νησιά του κεντρικού Αιγαίου κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.). Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διατηρεί μία από τις σημαντικότερες και πληρέστερες συλλογές κυκλαδικών αρχαιοτήτων στον κόσμο, με αντιπροσωπευτικά δείγματα ειδωλίων και αγγείων, όπλων και εργαλείων, καθώς και κεραμικής όλων των φάσεων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου. Η πιο χαρακτηριστική δημιουργία του πολιτισμού αυτού είναι η μαρμαρογλυπτική με τις αφαιρετικές φόρμες των ειδωλίων. Παρά το γεγονός ότι τα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια και αγγεία εντυπωσιάζουν σήμερα με τη σχεδόν διάφανη λευκότητα του υλικού τους, γνωρίζουμε ότι οι Κυκλαδίτες αγαπούσαν το χρώμα και το χρησιμοποιούσαν εκτενώς στις δημιουργίες τους, για πρακτικούς ή συμβολικούς λόγους. Η Κυκλαδική Συλλογή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στεγάζεται στον 1ο όροφο του κτιρίου των μόνιμων συλλογών και εγκαινιάστηκε το 1986. Περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό υψηλής ποιότητας μαρμάρινων ειδωλίων και αγγείων, ορισμένα από τα πρωιμότερα χάλκινα αντικείμενα στο Αιγαίο, πήλινα αγγεία καθημερινής και τελετουργικής χρήσης κ.ά., τα περισσότερα εκ των οποίων τοποθετούνται στην 3η χιλιετία π.Χ. Περιλαμβάνει επίσης εξαιρετικά σμιλευμένες μαρμάρινες φιάλες, πινάκια, κύλικες και ζωόμορφα αγγεία, μαρμάρινα σταθμά, μετάλλινα αντικείμενα, όπως χάλκινα εργαλεία και όπλα, μολύβδινα ειδώλια και ένα μικρό αργυρό σκεύος, συμβολικά αντικείμενα, όπως τα τηγανόσχημα αγγεία, τα οποία είναι διακοσμημένα με εγχάρακτα μοτίβα που θυμίζουν τη θάλασσα, τα άστρα και τη γυναικεία γονιμότητα, τον λεγόμενο «Θησαυρό της Κέρου». Ένα από τα σημαντικότερα αντικείμενα που εκτίθενται εδώ είναι το γυναικείο ειδώλιο 724 της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου, με ύψος 1,40 μ., που το καθιστά το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο, ενώ το γνωστό ως «Αγγείο των Περιστεριών» (ΣΝΓ 329), που κατέχει επίσης εξέχουσα θέση στην έκθεση, είναι το μεγαλύτερο και πληρέστερο παράδειγμα δισκοειδούς πινακίου με ολόγλυφα πτηνά που έχει βρεθεί έως σήμερα. Τα μαρμάρινα ειδώλια αποτελούν τη σημαντικότερη δημιουργία της Κυκλαδικής Τέχνης. Στην πλειονότητά τους αναπαριστούν γυμνές γυναικείες μορφές με διπλωμένα χέρια πάνω από την κοιλιά, ελαφρώς λυγισμένα γόνατα και το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο προς τα πίσω. Ο τύπος αυτός αποκαλείται από τους ειδικούς «κανονικός», επειδή συνιστά τον κατ’ εξοχήν τύπο ειδωλίων της περιόδου ακμής της Κυκλαδικής Τέχνης (2700-2300 π.Χ.). Στον «κανονικό» τύπο εντάσσονται διάφορες παραλλαγές, που έχουν πάρει τις ονομασίες τους από τους τόπους όπου βρέθηκαν για πρώτη φορά. Κάποια πρώιμα ειδώλια, που δεν παρουσιάζουν τα παραπάνω στοιχεία σε πλήρη εξέλιξη, αποκαλούνται «προ-κανονικά», ενώ μια σειρά ύστερων ειδωλίων με εκφυλισμένα χαρακτηριστικά αποκαλούνται «μετα-κανονικά». Εκτός από τα «κανονικά» ειδώλια, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν τη γυναικεία μορφή με τρόπο σχηματικό. Ο πιο γνωστός τύπος είναι τα βιολόσχημα ειδώλια, που ονομάστηκαν έτσι επειδή το σχήμα τους θυμίζει βιολί. Η ανδρική μορφή αναπαρίσταται σπάνια στην Κυκλαδική Τέχνη, κυρίως σε ομοιώματα μουσικών ή πολεμιστών, ενώ ελάχιστα είναι τα παραδείγματα «κανονικών» ανδρικών ειδωλίων. Τέλος, υπάρχει και μια μικρή ομάδα ασυνήθιστων ειδωλίων που απεικονίζουν συμπλέγματα μορφών διαφόρων τύπων. Η προέλευση των περισσότερων κυκλαδικών ειδωλίων μάς είναι άγνωστη, καθώς αποτελούν προϊόντα λαθρανασκαφών. Μεταξύ αυτών που έχουν προέλθει από συστηματικές αρχαιολογικές έρευνες τα περισσότερα έχουν βρεθεί σε τάφους. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει πολλούς ερευνητές στην ερμηνεία τους ως αντικειμένων θρησκευτικής-τελετουργικής χρήσης. Η ανεύρεσή τους, ωστόσο, και σε οικισμούς ή άλλους μη ταφικούς χώρους, αλλά και το γεγονός ότι μόνον ένας μικρός αριθμός κυκλαδικών τάφων περιείχε τέτοια ειδώλια, υποδηλώνουν ότι η χρήση τους ήταν περισσότερο σύνθετη. Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη συνιστά ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα του παγκόσμιου πολιτισμού και συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της αισθητικής του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Η Συλλογή Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης περιλαμβάνει διακοσμημένα αγγεία, πήλινα ειδώλια, χάλκινα αγγεία, λίθινα γλυπτά, χρυσά κοσμήματα και γυάλινα σκεύη, τα οποία καλύπτουν μια μεγάλη χρονολογική περίοδο από τη 2η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου σημειώθηκαν σημαντικές κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις, μεταξύ των οποίων η γένεση της αρχαίας ελληνικής πόλης, η εμφάνιση της δημοκρατίας και η δημιουργία των πρώτων αυτοκρατοριών της Μεσογείου. Καθεμία από αυτές τις εξελίξεις άφησε το αποτύπωμά της στην τέχνη της περιόδου και παρήγαγε εικόνες που αντανακλούν διαφορετικές κοινωνικές αξίες και πρότυπα. Η έκθεση στον 2ο όροφο του μουσείου παρουσιάζει με ευσύνοπτο τρόπο τις βασικότερες κοινωνικές, καλλιτεχνικές και τεχνολογικές εξελίξεις της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Η έκθεση στον 4ο όροφο προσφέρει στους επισκέπτες μια πρωτότυπη ματιά στην καθημερινή ζωή της αρχαίας Αθήνας, εμπλουτισμένη με εκπαιδευτικό υλικό. Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη, μια ιστορία με εικόνες: Η έκθεση αποτελεί μια συνθετική προσέγγιση της ιστορίας των κοινωνιών του Αιγαίου από το 2000 π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Μέσα από περίπου 350 εκθέματα και διαδραστικές εφαρμογές, ο επισκέπτης παρακολουθεί τις σημαντικότερες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις από τη γέννηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού μέχρι τη δημιουργική μείξη του με τη ρωμαϊκή παράδοση, όπως αυτές αντανακλώνται στις διαρκείς μεταμορφώσεις της τέχνης και της ιδεολογίας.Ένα τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην αρχαία ελληνική τεχνολογία. Μέσα από διαδραστικές εφαρμογές, ο επισκέπτης μαθαίνει με τι μεθόδους και εργαλεία κατασκευάζονταν τα πήλινα αγγεία και ειδώλια, τα χάλκινα όπλα και εργαλεία, τα χρυσά κοσμήματα και τα γυάλινα σκεύη. Η Αρχαία Κυπριακή Τέχνη αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα γόνιμων πολιτισμικών μείξεων και συγκερασμών. Συνδυάζει με δημιουργικό τρόπο ντόπιες παραδόσεις με επιρροές από το Αιγαίο, την Αίγυπτο και την Εγγύς Ανατολή, αντανακλώντας τις διαρκείς αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πολιτισμών της Μεσογείου στην αρχαιότητα. Η Κυπριακή Συλλογή του ΜΚΤ (μία από τις μεγαλύτερες εκτός Κύπρου) περιλαμβάνει σπάνια προϊστορικά ειδώλια, αρχαϊκά και κλασικά γλυπτά, επιγραφές, χάλκινα αντικείμενα, νομίσματα, εντυπωσιακά χρυσά κοσμήματα, γυάλινα αντικείμενα και διάφορους τύπους πήλινων αγγείων που χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τους μεσαιωνικούς χρόνους. Τα σημαντικότερα αντικείμενα της συλλογής παρουσιάζονται στον 3ο όροφο του μουσείου σε μια έκθεση με πρωτότυπες διαδραστικές εφαρμογές. Η Συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων Θάνου Ν. Ζιντίλη, μία από τις σημαντικότερες στον κόσμο, προστέθηκε στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης το 2002 με καθεστώς μακροχρόνιου δανεισμού και παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο κοινό το 2004. Το 2012 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επανέκθεσης της Συλλογής με βάση τη νέα μουσειογραφική μελέτη, η οποία επέτρεψε την προσθήκη περισσότερων αντικειμένων, που αυξήθηκαν σε 550 (από 400), αλλά και μια νέα προσέγγιση στις κατηγορίες και τις συνάφειες των αντικειμένων της Συλλογής που χρονολογούνται από τη χαλκολιθική έως τη βυζαντινή, μεσαιωνική και νεότερη περίοδο. Η νέα παρουσίαση αναδεικνύει με σύγχρονη μουσειολογικά ματιά –από άποψης σχεδιασμού, χρωματισμών, φωτισμού και προβολής των εκθεμάτων επάνω σε γραφιστικές επιφάνειες σχετικές με τα αντικείμενα– την πλούσια σε ρυθμούς, διακόσμηση και ευφάνταστα σχήματα κεραμική των προϊστορικών και ιστορικών χρόνων, η οποία αντιπροσωπεύει τον πυρήνα της Συλλογής. Η κεραμική παρουσιάζεται σε δέκα προθήκες, καλύπτοντας χρονολογικά ένα ευρύτατο φάσμα από τα μέσα της τρίτης π.Χ. χιλιετίας έως την ύστερη αρχαιότητα. Ακολουθούν επιμέρους θεματικές ενότητες-προθήκες για τη λατρεία, την υφαντική, την αρωματοποιία, τις ταφικές πρακτικές, τη γραφή, τη μεταλλοτεχνία, τη νομισματοκοπία, τη σφραγιδογλυφία και τις εξωτερικές σχέσεις. Η περιμετρική παρουσίαση ολοκληρώνεται με τα γυάλινα σκεύη και τα κοσμήματα σε χρονολογικές και ειδολογικές ενότητες. Η εξέλιξη της ανθρώπινης μορφής στην Ειδωλοπλαστική και τη Γλυπτική από τη χαλκολιθική έως τη ρωμαϊκή περίοδο παρουσιάζεται σε αντίστοιχες, περίοπτες προθήκες, στο κέντρο της αίθουσας, δίνοντας έτσι στον επισκέπτη τη δυνατότητα να κατανοήσει ορισμένους τύπους της μακραίωνης εξέλιξής της από τα πρώιμα, χαλκολιθικά ειδώλια και περίαπτα της 4ης χιλιετίας π.Χ, φτιαγμένα από τον αυτοφυή στην Κύπρο πρασινωπό πικρόλιθο, έως την ακμή της στην κοροπλαστική τέχνη και τη μνημειακή γλυπτική σε ασβεστόλιθο –και σπανιότερα σε μάρμαρο— των ιστορικών χρόνων. Η έκθεση εκτός από κείμενα, εισαγωγικά και θεματικά, περιλαμβάνει χάρτες και χρονολογικό πίνακα, καθώς και πολυμεσικές εφαρμογές σε οθόνες αφής με κείμενα, εικόνες και σχέδια που παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες για τον κυπριακό χαλκό, την ιστορία της γραφής και των νομισμάτων.

Διαβάστε λιγότερα

Διαβάστε Περισσότερα