Το δεύτερο από τα εμβληματικά κτίρια της «Αθηναϊκής τριλογίας», το Πανεπιστήμιο, θεμελιώθηκε το 1839. Αν και η οικοδόμησή του άρχισε αμέσως σε σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Χανς Κριστιάν Χάνσεν, το κτίριο ολοκληρώθηκε τελικά το 1864 με τη συνδρομή πολλών ακόμα αρχιτεκτόνων (Καυταντζόγλου, Θεοφιλάς) και με την οικονομική βοήθεια πολλών Ελλήνων από το εσωτερικό και τη διασπορά.

Όμως, παρά τις δυσκολίες, το αποτέλεσμα είναι ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό στολίδι για την πόλη: ένα κτίριο που ακολουθεί τις αρχές του κλασικισμού με πολλά μοναδικά στοιχεία. Οι τοιχογραφίες της ζωφόρου στη μπροστινή στοά σχεδιάστηκαν από τον Βαυαρό Ραχλ, και μετά το θάνατό του ολοκληρώθηκαν από τον Πολωνό Λεμπιέντσκι. Την πρόσοψη του κτιρίου κοσμούν οι ανδριάντες του Ρήγα Φεραίου, του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, του Αδαμάντιου Κοραή, του Γλάδστωνος και του Ιωάννη Καποδίστρια.